استفاده از زیستگاه‌های مصنوعی دریایی در توسعه و پایداری منطقه ساحلی مکران

زیستگاه‌های مصنوعی عبارتند از سازه‌های ساخت بشرکه به منظور احیاء و توسعه و بهره‌برداری از محیط زیست دریایی استفاده می‌شوند. استفاده از زیستگاه های مصنوعی در ایران از سال 1380 ش در چهار استان جنوبی: بوشهر، هرمزگان، سیستان و بلوچستان و همچنین خوزستان آغاز شد که در این تحقیق اطلاعات بدست آمده از استان ها مورد مطالعه قرار گرفت. در این رابطه اثر زیستگاههای مصنوعی در تجمع انواع آبزیان و افزایش تولید آنها در عمق 15- 10 متری، بررسی شدند. اجرای این مطالعه با استفاده از هفت ایستگاه از زیستگاه‌های مصنوعی و یک ایستگاه شاهد با سه تکرار انجام شد. برای این منظور سازه‌هایی شاملreef bal (r) ، laneh mahi و سازه های بتونی از رده خارج شده در مناطق تعیین شده طبق نقشه اجرایی، در زیر آب مستقر گردید. تیمارهای آزمایشی عبارت بودند از 1-reef ball (r) سازه نیمکره‌ای تو خالی و سوراخهایی در اطراف، 2- laneh mahi (l) سازه هرمی سه گوش تو خالی و سوراخهایی در اطراف، 3- used material (u) ساره های از رده خارج شده بی شکل، 4- سازه‌های مخلوط mixed (r+l) ، 5- سازه های مخلوط mixed (ru) ، 6- سازه های مخلوط mixed (l+u) 7- سازه های مخلوط mixed (r+l+u) 8- سازه شاهدcs) ) control site.پس از جمع آوری اطلاعات بیولوژیکی و اکولوژیکی، تاثیر حاصل از سازه ها در مقدار آبزیان قابل برداشت از دریا و نقش آن در حفاظت از محیط زیست، مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. نتایج نشان داد که زیستگاههای مصنوعی دریایی در جذب و افزایش برداشت ماهی، نسبت به محیط‌های طبیعی موثرتراند؛ به طوری که این مقدار در مقایسه با طبیعت (شاهد) از نظر وزنی، 5 /12 برابر بود. به طور کلی زیستگاههای مصنوعی دریایی نه تنها به عنوان پناهگاه و ایجاد بستر تغذیه و رشد و افزایش جمعیت انواع گونه های آبزیان و بخصوص ماهیان کفزی عمل می کنند، بلکه در جذب آبزیان، برداشت و افزایش تولید نیز موثرند و می توان از این تکنیک در توسعه زیستگاهها ی انواع آبزیان در مناطق صیادی و احیا و باز سازی محیط های آسیب دیده به منظور بهبود منابع استفاده نمود و از سویی سبب اشتغال و و درآمد بیشتر برای علاقمندان و بومیان و ارتقا سطح زندگی آنان خواهد شد.