بررسی نسبت انگاره« خود الوهیتی» در معنویت نوین با« وحی دل» مولوی (بررسی نسبت میان مولوی و معنویتگرائی)

در این نوشتار به تحلیل و مقایسه انتقادی یکی از مولفههای معنویتگرائی جدید و تعالیم مولوی(وحی دل) پرداختهایم. در دوران پست مدرن معنویتگرائی به عنوان گفتمان رقیب ادیان سنتی و علمگرائی از مولفهها و عناصر گوناگون برخوردار است.« گردش به درون» یکی از مولفههای محوری معنویتگرائی است که پیامد آن خود الوهیتی انسان مدرن است؛ معنویتگرائی بر این باور است که انسان با تغییر زیست معنوی و چرخش از عالم بیرون و تمرکز بر درون خود، میتواند تمام حقیقت را دریافت کند بدون اینکه به عالم بیرون از انسان اصالت دهد. ظاهرا این انگاره با برخی از آموزههای عرفان اسلامی، به ویژه برخی تعالیم مولوی مشترک به نظر میرسد. برخی از دگراندیشان با توجه به انتشار گسترده آثار این شاعر عارف در غرب، بدون در نظر گرفتن زمینههای پیدایش معنویتگرائی و دلالتهای کلامی آن، سعی دارند از ظن خود یار جلال الدین شوند و چهره-ای جدیدی اما ناهمخوانا با تعالیمش از وی بسازند. بر این پایه، به مقایسه و تحلیل این موضوع خاص از منظرمولوی و معنویتگرائی پرداخته و چنین نتیجهگیری شده است که اصل موضوع مشترک است اما پیامدها و دلالتهای الهیاتی عرفانی آن با جهانبینی عرفانی مولوی ناسازگار است.