تاملی انتقادی در انسان‌شناسی معنویت جدید

یکی از مبانی مهم هر مکتب معنوی، انسان شناسی است. بخش مهمی از آموزه های معنویت‌های جدید نیز بر پایه نگاهی که به انسان دارند، ارائه شده است. بازشناسی این مبانی انسان‌شناختی و بررسی انتقادی آنها زمینه ساز شناخت هرچه دقیق تر این معنویت‌ها خواهد بود. در این مقاله، ابتدا به بررسی سویه های مهم تصویر انسان در دوران مدرن، پرداخته شده است؛ اموری چون: انسان محوری و اومانیسم، ایده اصالت، فردگرایی و کمال انسانی. پس از بحث از پیشینه و محتوای هر کدام از این ویژگی ها، سخن با بررسی انتقادی آنها ادامه یافته است. در این بررسی انتقادی مبانی انسان شناختی معنویت مدرن دارای مشکلات مختلف ارزیابی شد؛ مشکلاتی چون ابتنای ایده اصالت بر یک دوگانه خطا، عدم امکان ارجاع مطلق امور به درونیات، پیامدهای غیرقابل پذیرش (در ساحت نظری و در ساحت عملی) فردگرایی و ارائه تصویری ناقص از کمال انسان. مجموع این ایرادات باعث شده تا انسان‌شناسی معنویت جدید دارای ایرادات مهمی شناخته شود، مشکلاتی که تنها در سطح توصیف وجود انسان محدود نمی شود بلکه به توصیه هایی نیز که بر اساس این توصیف خطا ارائه می شود نیز سرایت پیدا می کند.