تحلیل تطبیقی توسعه‌یافتگی نواحی جنوبی دریای خزر با استفاده از روش تحلیل عاملی و تاکسونومی عددی

با توجه به تحولات عظیم اقتصادی اجتماعی و سیاسی در سطح ملی و بین المللی توجه به مفهوم توسعه گسترده و توسعه هم جهت با تعادل فضایی کاربرد وسیعی‌یافته و شناخت نابرابری‌ها در چارچوب محدوده‌های جغرافیایی مختلف قابل طرح می‌باشند. با توجه به ماهیت موضوع و اهداف تحقیق، رویکرد حاکم بر فضای تحقیق، توصیفی- تحلیلی است. . در جهت نیل به این هدف، از روش‌ تجزیه و تحلیل عاملی و تاکسونومی عددی استفاده گردید. جمع‌آوری و استخراج داده‌ها در قالب شاخص‌های آماری بوده و هر یک از معیارها جداگانه بر اساس مدل در نرم‌افزارهای آماری جداگانه مقایسه و نتیجه گیری واقع گردید. محدوده مورد مطالعه شامل نواحی( شهرستان های) استان گیلان و مازندران می‌باشد. یافته‌های مدل تحلیل عاملی در استان گیلان گویای آنست که رشت، رودبار، لاهیجان به ترتیب توسعه‌یافته ترین شهرستان‌های استان محسوب گردیده و رودسر، تالش، صومعه سرا در زمره شهرستان‌های محروم قرارگرفته اند. همچنین یافته‌های مدل تحلیل عاملی در مازندران گویای ان است که آمل، بابل، ساری، بابلسر به ترتیب توسعه‌یافته ترین شهرستان‌ها و سوادکوه شمالی، گلوگاه، فریدونکنار در ردیف شهرستان‌های توسعه‌نیافته می‌باشند. نتایج حاصله از مدل تاکسونومی عددی در استان گیلان گویای آن است که رشت، لاهیجان، توسعه‌یافته ترین شهرستان‌ها و املش، شفت، شهرستان‌های توسعه‌نیافته می‌باشند. نتایج حاصله از تاکسونومی عددی در استان مازندران گویای آن است که آمل، بابل، شهرستان‌های توسعه‌یافته و سوادکوه شمالی، توسعه‌نیافته نواحی استان می‌باشند. با توجه به یافته‌های مدل‌های مذکور در تحقیق حاضر، توزیع جغرافیایی (توسعه یافتگی، توسعه نیافتگی) در نواحی استان گیلان نسبت به نواحی استان مازندران از تعادل فضایی بیشتری برخوردار می‌باشد.