بررسی روایات وجه تسمیه، از مصادیق نوع ادبی حکایت

حکایت یکی از انواع داستانی ادبیات شفاهی است که تاکنون در زمینه‌ی نوع‌شناسی توجه چندانی به آن نشده است؛ وجه تسمیه‌ها یکی از مصادیق حکایتند که بررسی آن‌ها دانش ما را در زمینه‌ی شناخت نوع حکایت فزونی می‌بخشد. در این مقاله برای رسیدن به نتایج دقیق‌تر از میان روایات وجه تسمیه تنها روایات مربوط به وجه تسمیه‌ی اشخاص و القاب در طومارهای نقالی استخراج شد؛ سپس، در نمونه‌های یافت‌شده شاخصه‌های حکایت نظیر باور راوی به واقعی بودن اطلاعاتی که بیان می‌کند، نیز میزان شدت و ضعف وجه تخیّلی در روایات وجه تسمیه بررسی شد؛ در ادامه، روایات وجه تسمیه ازنظر محتوایی طبقه‌بندی شدند؛ سپس، برخی ویژگی‌های خاص روایات وجه تسمیه که از خلال نمونه‌های بررسی‌شده به‌دست آمد، ذکر و واکاوی گردید و سرانجام، ضمن اشاره به برخی روایات مشابه وجه تسمیه در طومارهای نقالی، دلایل تشابه آن‌ها و نیز تفاوت‌های میان برخی از آن‌ها بررسی شد.