بررسی شگردهای زبانی و بیانی نفثة‌المصدور براساس مولفه‌های پسامدرنیسم

نثر مصنوع و متکلف فارسی از نظر ظرافت‌های زبانی، صنایع ادبی، بینامتنیّت و توجه به لفظ و صورت خیلی خاص است. هدف نویسندگان نثر مصنوع و متکلف بیشتر ساختن نثر بوده نه بیان معنای خاص. بنابراین، به شگردها و مهارت‌هایی توجه می‌کرده‌اند که چگونه‌گفتن برای آن‌ها مهم بوده نه چه‌گفتن. یعنی نثر ساخته می‌شده‌است؛ پرسش اینجاست که با چه شگردها و مهارت‌هایی نثر را می‌ساخته‌اند. این مقاله درپی ارائه‌ی تعدادی از شگردهای پسامدرن است که نویسندگان نثرهای مصنوع و متکلف از آن شگردها استفاده کرده‌اند؛ بنابراین، بین ساخت و ارائه‌ی نثرهای مصنوع و متکلف فارسی و ادبیات پسامدرنیسم، شگردهای مشترک وجود دارد. این مشترکات به‌صورت محدود در نثر کتاب نفثة‌المصدور که نمونه‌ای از نثر مصنوع و متکلف ادبیات فارسی است، بررسی شده است. روش گردآوری اطلاعات، کتابخانه‌ای است. مولفه‌هایی که در ساخت متن‌های پسامدرن به‌کار می‌روند، تهیه شده است؛ این‌که کدام مولفه‌های پسامدرنیسم را می‌توان از نثر نفثةالمصدور استخراج کرد، آن مولفه‌ها فهرست شده است؛ بعد، از نثر نفثةالمصدور، نمونه‌گیری شده، نمونه‌ها با مولفه‌ها تطبیق داده شده است؛ آنچه که قابل تاکید است، این است که در این بررسی، جهان‌بینی معرفتی پسامدرنیسم مطرح نیست، بلکه فقط مولفه‌هایی مطرح است که به‌عنوان شگردهایی برای چگونگی ارائه و ساخت متن‌های پسامدرن به‌کار می‌روند. نوع تحقیق بنیادی نظری است، زیرا درپی ارائه‌ی حقایق تازه در نثر مصنوع و متکلف است، که پیش از این، به‌چنین ویژگی‌ها و حقایق نثر مصنوع و متکلف فارسی براساس مولفه‌های پسامدرنیسم، پرداخته نشده است. بنابه تطبیق نمونه‌های نثر نفثة‌المصدور با مولفه‌های متن‌های پسامدرن، نتیجه این بوده است که زیدری، نویسنده‌ی نفثة‌المصدور، برای غنی‌سازی ادبی نثر نفثة‌المصدور از شگردها و مهارت‌هایی استفاده کرده است، که این شگردها و مهارت‌ها را نویسندگان پسامدرن برای غنی‌سازی ادبیات پسامدرن استفاده کرده‌اند. این مولفه‌های پسامدرن: بازی‌های زبانی، ترکیب و تلفیق ژانرها، ترکیب نثر و نظم، بینامتنیّت، و عدم مرزگذاری بین متن دینی و متن ادبی، در نثر نفثة‌المصدور تطبیق داده شده است.