تحلیل، بررسی و طبقه‌بندی دیدگاه‌های ادبی ملک‌الشّعراء بهار در آثار منظوم

محمدتقی بهار (1330-1265 ه. ش.) آخرین ملک‌الشّعرای ایران بود که علاوه بر شاعری در سیاست و علم از سرآمدان روزگار خویش به‌شمار می‌رفت. شعر، سیاست و علم با زندگی وی عجین شده و زندگی فردی و اجتماعی او را تحت‌الشعاع خود قرار داده بودند. طبع شاعری و تسلط وی به شعر روزگار گذشته و دوران معاصر سبب شده بود تا با دیدی وسیع و وقّاد و نگاهی علمی به نقد آثار شعرای مختلف بپردازد. او در نقدهایش برای نخستین‌بار مفهوم سبک شاعر و سبک دوره را مشخص کرد تا از این طریق رویکردی علمی به نقد ادبی بدهد. او علاوه بر آثار منثور درخلال سروده‌هایش به نقد شعر خود، معاصران و شعرای سلف از جمله فردوسی و سعدی پرداخت. در نقدهایش به مفاخره، مدح، رثا و هجا پرداخته و از انواع نقد اخلاقی، زندگی‌نامه‌ای، عینی، فرمالیستی و … بهره برده و شعرهایش را به مکتب‌های کلاسیسم و اومانیسم غربی و ادبیات تعلیمی و مکتب خراسان نزدیک کرده و در همه‌ی آثارش به عنصر خرد و تفکر بها داده است. در پژوهش حاضر به بررسی و تحلیل دیدگاه‌های ادبی ملک‌الشعرا بهار در آثار منظوم پرداخته می‌شود تا نگاه علمی وی درباره‌ی ادبیات و نقد ادبی خاصه آثار شعر فارسی مشخص شود. روش تحقیق بنیادی و از نوع کتابخانه‌ای است. پرسش بنیادی تحقیق عبارتست از: «ملک‌الشعرا بهار به‌عنوان یک منتقد دانشگاهی، در آثار منظوم خویش، ادبیات و علوم ادبی را از جنبه‌ی علمی چگونه تبیین و تفسیر می‌کند؟»