طراحی و تبیین رابطه انسان در تمدن سازی نوین اسلامی از منظر قرآن کریم

هدف این پژوهش طراحی و تبیین روابط انسان در تمدن سازی نوین اسلامی از منظر آموزه های قرآن است. بر اساس آموزه های دینی، تمدن سازی؛ نظام سازی، نهادسازی و جامعه سازی از خود سازی انسان شروع می شود و انسان هسته ی اصلی تغییر و تعالی تمدن نوین اسلامی است. باوجود پژوهش های بسیاری که در مورد تمدن اسلامی و روابط انسان صورت گرفته، پژوهشی با متدلوژی علمی برای بررسی و تبیین روابط انسان در تمدن سازی نوین اسلامی بر پایه قرآن صورت نگرفته است. به همین منظور این پژوهش، با رویکرد کیفی و به روش تحلیل مضمون و شبکه مضامین، این موضوع را مورد بررسی قرار داده است.یافته های تحقیق نشان می دهد روابط انسان بر اساس آموزه های قرآن در 5 مضمون فراگیر؛ رابطه انسان با خودش، رابطه انسان با انسان های دیگر، رابطه انسان با طبیعت، رابطه انسان با آخرت و رابطه انسان با خدا، قابل تبیین و تحلیل است. رابطه انسا با خودش به دو مضمون سازمان دهنده؛ خودشناسی و خودسازی تحلیل شده است. رابطه انسان با انسانهای دیگر به دو مضمون سازمان دهنده؛ عدل و احسان تحلیل یافته است. رابطه انسان با طبیعت به چهار مضمون سازمان دهنده؛ تسخیر، تسلط، تخریب و تهدید تحلیل گردیده است. رابطه انسان با آخرت به دو مضمون سازمان دهنده؛ مسئولیت و پاداش سازماندهی شده است. رابطه انسان با خدا که محور همه روابط انسان است به مضمون سازمان دهنده عبودیت و بندگی تحلیل شده است. هریک از این مضامین از چندین مضمون پایه تشکیل یافته است. مجموع مضامین اصلی و یا پایه که در این پژوهش از متن قرآن استخراج شده 46 مضمون می باشد.