بررسی مقایسه‌ای «اسطورة آنیموس» در اشعار فروغ فرخزاد و آنا آخماتووا

پژوهشگران ادبیات، همواره در پی یافتن همسانی‌ها و پیوندهای ادبی میان فرهنگ‌ها و ملل گوناگون از دیرباز تاکنون بوده‌اند و ادبیات تطبیقی، با رویکردی بینارشته‌ای، زمینة این امر را مهیا ساخته است. اما پیوندها و شباهت‌های ژرف بین ادبیات ملل، چه‌بسا از ناخودآگاه جمعی و اسطوره‌هایی نشات گرفته که در بین تمامی مردم جهان از سرچشمه‌هایی مشترک برخوردار است. چنان‌که براساس نقد کهن‌الگویی، می‌توان یکی از برجسته‌ترین و پرکاربردترین این اساطیر را دو اسطورة «آنیما» و «آنیموس» دانست که بالطبع، در شعر زنان، اسطورة «آنیموس» (همزاد مذکر) به اوج شکوفایی و جلوه‌گری می‌رسد. پژوهش حاضر به نقد تطبیقی همین اسطوره می‌پردازد تا از این رهگذر، در ژرف‌ساخت روانی دو شاعر پرآوازة زن، یعنی «فروغ فرخزاد» در ادبیات فارسی و «آنا آخماتووا» در ادبیات روس کندوکاوی داشته باشد، چراکه به‌نظر می‌رسد این دو شاعر برجسته، علاوه بر شباهت‌هایی در زندگی و اندیشه، از لحاظ مضامین شعری نیز به یکدیگر شباهت‌هایی بسیار دارند و تخیلات و تراوشات شعری ناب زنانة این دو، در گرو شناخت و مقایسة اسطورة روان‌شناختی «آنیموس» است. این پژوهش درصدد است پس از معرفی و بررسی اسطورة «آنیموس» از منظر اندیشة یونگ، با بهره‌گیری از روش توصیفی‌ ‌ تطبیقی، به نقد و مقایسة این اسطورة روان‌شناختی در اشعار این دو شاعر بپردازد.