ایمان گم‌شده در جست و جوی امور زیبا و نه به زندگی(بر اساس شخصیت ضد قهرمان رمان «یادداشت‌های زیرزمینی» اثر فئودور داستایفسکی)

در مقاله پیش رو شخصیت اصلی رمان یادداشت‌های زیرزمینی اثر داستایفسکی از منظر اخلاقی بررسی می‌شود. در این بررسی از سابقه و ویژگی آدم زیادی، کاراکتر معروف ادبیات روسیه، کمک گرفته شده است. با تمیز دادن تفاوت‌های رویکردی در جهان‌بینی این هر دو کاراکتر و تفاوتِ به سختی قابل تشخیص آنها در رفتار اجتماعی، سعی در شناساندن شخصیت و کردار مرد زیرزمینی شده است. در واقع بسیاری از اتفاقات که نتیجۀ توده‌ای از خیال و رویاست، مرد تنها و رویاپردازی را به زیرزمین آرام و دور از برخورد با زندگی واقعی هُل داده‌اند. در این زیرزمین او به گونه‌ای دو‌‌‌‌‌‌پاره و دو‌‌شخصیتی به اعتراف و قضاوت خود و قضاوت زندگی نشسته است. این رمان حاصل اینگونه یادداشت‌های او است. مرد زیرزمینی داستایفسکی بی‌تردید بهترین نمونهِ عذاب خودآگاهی در ادبیات مدرن است.