نقش نشانه ها در زبان عرفانی با تاکید بر نشانه های سمبلیک در زبان شعری مولانا

نشانه ها در یک متن چیزهایی است که جای چیزهای دیگری می نشیند و بر معناها و مفاهیم خاص دلالت می کند. درک نشانه شناختی متون عرفانی بر پایة تحلیل نظام رمزگان، در صدد بررسی شبکه عناصر نشانه ای حاضر یا غایبی است که در شکل گیری لایه های مختلف زبانی و روایی این متون موثر است. بررسی زبان عرفانی مولانا از منظر نشانه شناختی علاوه بر بازنمایی کارکرد نشانه ها در زبان عرفانی وی، می تواند رهیافتی مناسب برای فهم خوانش جدید وی از مفاهیم و آموزه های عرفانی باشد. خلاقیت و شیوة متفاوت مولانا در به کارگیری نشانه های زبانی در شعر وی می تواند حاکی از نوجویی و تقلیدگریزی ذهن او، و بازتاباننده نگرش و مکتب عرفانی او باشد. کاربرد تقریباً فراوان نشانه های شمایلی در شعر مولانا به ویژه در مثنوی بیانگر اهمیت این نشانه ها نزد مولانا و تاثیر و ارتباط متقابل زبان و تجربه های عرفانی در کلام اوست. در نشانه پردازی مولانا بسیاری از نشانه های مستعمل در ادب عرفانی در زبان شاعرانه وی از انگیختگی و قابلیت های تفسیری جدید از سوی مخاطب برخوردار می شود و مولانا بسیاری از نمادواژه ها و نشانه های تکراری در سنت ادبی پیشینیان را به نشانه های انگیخته تبدیل کرده و روح تازه ای در آنها می دمد که موجب ظهور معانی نو نزد مخاطبان خود می شود.