ترابط ایمان با عشق و رنج، از دیدگاه مولانا جلال الدین بلخی

ایمان درتکون و تجلی خود تابع مولفه های متعددی چون عشق و رنج است که به عنوان دو عنصر جاذب و دافع، نقشی متضاد با یکدیگر و در عین حال همسو در تعالی انسان مومن دارند. در این پژوهش با تحلیل محتوایی آثار مولانا جلال الدین بلخی، به تبیین رابطة ایمان با عشق و رنج پرداخته می شود. از نظر مولوی، مشترکات فراوان ایمان و عشق، همچنین برجستگی عرفانی عشق، به این معناست که مراتب عالی ایمان، جدای از عشقی حقیقی متصور نیست. سازواری این دو با عقل کلی و تغذیه متقابل آن ها از هم، مبین جایگاه رنج در این بین است، زیرا بخشی از رنج ها حاصل انتخاب رفتاری عاقلانه است که به شکل درونی یا بیرونی و گاه به صورت دیگرساخت، کارکردی مثبت در ایمان می یابد. سوز درون جزء جدایی ناپذیر عشق، و رنج بیرون سبب تقویت ایمان است. منطق حاکم بر این روابط، از عوامل سازندة منظومه ای چند ضلعی با مراتب تشکیکی گوناگون و مبتنی بر تفسیری آگاهانه و پذیرشی اختیاری است که ایمان نامیده می شود.