مفهوم یگانگی و بیگانگی در اندیشة مولانا و سایر مکاتب فکری با تکیه بر اندیشة هربرت مارکوزه

مفهوم از خودبیگانگی را معمولاً در سیر تاریخ اندیشه و نه در قالب مکاتب بررسی می‌کنند. در این زمینه معمولاً هگل و اندیشه‌های وی به عنوان نقطه عطفی در نظر گرفته می‌شود؛ هر چند پیش از وی اندیشمندانی همچون ژان ژاک روسو نیز کم و بیش به این مسئله پرداخته ‌است. انسان در طول تاریخ، هرچه بیشتر، نه به واسطة خویش که به واسطة مصنوعات خود و یا تحت سیطرةساختارهای غالب، کسب هویت کرده است. همین مسئله موجب شد که اندیشمندان مختلفی از جمله مولوی در قرن هشتم خورشیدی و هربرت مارکوزه در آستانة دوران مدرن، خطر از خودبیگانگی بشر را گوشزد کنند. این جستار بر آن است که با روش تحلیلی-مقایسه‌ای و با نگاهی به دیدگاه‌های این دو اندیشمند، بیگانگی را واکاویده مقایسه‌ای بین نگاه دینی و نگاه جامعه شناختی در باره‌‌ی از خود بیگانگی داشته باشد.