مطالعه قوم دامپزشکی گیاهان دارویی مورد استفاده در مناطق کردنشین شهرستان کلات نادری، استان خراسان رضوی

مطالعات اتنوبیولوژی نقطه شروع تولید دارو از منابع طبیعی هستند. انسان قرنهاست از گیاهان دارویی برای درمان بیماری های مختلف استفاده می کند و دانش خود را نسل به نسل منتقل می کند. کاربرد گیاهان دارویی تنها مختص بیماری های انسانی نیست، بلکه به طور گسترده ای برای درمان حیوانات اهلی نیز استفاده می شود. اطلاعات حاصل از دانش سنتی در مورد برداشت گیاهان و نحوه استفاده پایدار از آنها، باعث تسهیل و توسعه تحقیقات در زمینه داروهای جدید می شود. علم قوم دامپزشکی شامل دانش، مهارت ها، روش ها و اعتقادات سنتی برای حفظ سلامت و درمان بیماری دامها است. با توجه به رایج بودن دامداری و کم بودن مراکز درمانی دامپزشکی، استفاده از گیاهان در درمان حیوانات اهلی در ایران مرسوم است. در این مطالعه گیاهان مورد استفاده کردهای شهرستان کلات نادری (کورمانجها) در درمان حیوانات مورد بررسی قرار گرفت. طی مصاحبه با 18 نفر از درمانگرها و دامداران ساکن منطقه با محدوده سنی 31 تا88 سال، پنج گونه گیاهی پرکاربرد شناسایی و اطلاعات آنها جمع آوری شد. بر اساس نتایج به دست آمده، از ریشه آدمک/ قانتپر ( biebersteinia multifida ) برای درمان خونریزی داخلی، از ریشه قاسنی/باریجه ( ferula gumosa ) به عنوان آنتی بیوتیک برای درمان عفونتهای مختلف، از اندام هوایی گیاه عجوه/چُغان ( halothamnus glaucus ) بعنوان ملین، از بخش هوایی خرفه ( portulaca oleracea ) در درمان ورم، دمل و سایر عفونت های سطحی پوست و از سرشاخ ههای کلپوره/مریم نخودی( teucrium polium) برای رفع نفخ دام استفاده می شود.