حل تعارض پذیرش بازار و مقبولیت اخلاقی در سیاست گذاری فناوری های مخاطره آمیز

سیاست‌گذاری مطلوب در خصوص فناوری‌های مخاطره‌آمیز (ریسکی) مستلزم توجه به دو جنبه متمایز است: از یک سو دیدگاه‌های مردم و بازار در پذیرش این فناوری‌ها و از سوی دیگر ارزیابی‌های اخلاقی در قابل‌قبول بودن آن‌ها. بدیهی است موفقیت فناوری‌های مخاطره‌آمیز، همچون فناوری‌های دیگر، در گرو میزان اقبال و پذیرش اجتماعی و بازار (مصرف‌کنندگان) است اما آنچه که سیاست‌گذاری این فناوری‌ها را بطور ویژه از فناوری‌های دیگر متمایز می‌کند لزوم توجه به میزان مقبولیت اخلاقی فناوری‌های مخاطره‌آمیز و قابلیت پذیرش اخلاقی تحمیل مخاطرات آنها به جامعه (شهروندان) است. وضعیت پذیرش اجتماعی و بازار نسبت به یک فناوری، بطور تجربی و میدانی و از طریق بررسی و تحلیل رفتار مصرف‌کنندگان قابل ارزیابی است ولی قابلیت پذیرش اخلاقی، موضوعی فلسفی است. بنابراین به نظر می‌رسد این دو جنبه از سیاست‌گذاری فناوری‌های مخاطره‌آمیز از نظر ماهیت و روش بررسی، در تعارض با یکدیگر قرار دارند. مسئلۀ اصلی این است که آیا در سیاست‌گذاری فناوری‌های مخاطره‌آمیز می‌توان هم نظرات گروه‌های مختلف اجتماعی مرتبط و اقبال بازار را در نظر گرفت و هم ملاحظات اخلاقی را مورد توجه قرار داد. ادعای نویسندگان مقاله حاضر این است که با بهره‌گیری از رویکرد موازنه تاملی گسترده و تفسیر آن به مدل‌های سیاستی کاربردی و عملی می‌توان به رویکرد مناسب با ویژگی‌های مزبور، در سیاست‌گذاری مطلوب فناوری‌های مخاطره‌آمیز دست ‌یافت. در این راستا، نویسندگان با انتخاب فناوری تولید محصولات تراریخته (فناوری اصلاح ژنتیکی) به عنوان نمونه‌ای از فناوری‌های مخاطره‌آمیز، چالش‌های اخلاقی و نیز جنبه‌های اجتماعی آن را در ایران مورد بررسی قرار می‌دهند. سیاست‌گذاران حوزه علم و فناوری، در خصوص فناوری اصلاح ژنتیکی نیازمند توجه جدی به مدل ارتباطی پذیرش اجتماعی/مقبولیت اخلاقی هستند.

resolving the conflict between market acceptance and ethical acceptability in policy making of the risky technologies

optimal policy-making on risky technologies requires attention to two distinct aspects: on the one hand, the views of the people and the market on the acceptance of these technologies, and on the other hand, ethical assessments of their acceptability. obviously, the success of risky technologies, like other technologies, depends on the degree of social acceptance and the market (consumers), but what distinguishes the policy of these technologies in particular from other technologies is the need to pay attention to the moral acceptability of risky technologies. indeed the risk of these technologies is toward the society (citizens). the state of social and market acceptance of a technology can be assessed empirically and based on the analysis of consumer behavior, but the ethical acceptability is a philosophical issue. therefore, these two aspects of risky technology policy-making seem to be in conflict with each other in terms of nature and method of investigation. the main question is whether in the policy of risky technologies, it is possible to take into account the opinions of different relevant social groups and marketplace, as well as ethical considerations. the authors of the this article claim that by using the wide reflection equilibrium (wre) approach and interpreting it into applied and practical policy models, an appropriate approach with these characteristics can be achieved in the optimal policy-making of risky technologies. in this regard, we choose the technology of production of transgenic products (genetic modification technology) as an example of risky technologies, and focus on its ethical challenges and its social aspects in iran. policy makers in the field of science and technology regarding genetic modification technology need to pay attention to the interactive model of social acceptance / ethical acceptability .