نقش مدیریت پایدار خاک در حل مشکل آب کشور

بخش کشاورزی بیشترین مصرف آب را به خود اختصاص داده است. آب مورد نیاز برای تامین غذای یک انسان حدود 70 برابر سایر مصارف آب همان فرد می‌باشد. برای رفع مشکلات کمبود آب در جهان، به ‌ویژه در مناطق خشک و نیمه خشک، باید اقدامات اساسی در کاهش مصرف و افزایش بهره‌وری آب در کشاورزی صورت گیرد. راهکارهای مختلفی برای ارتقاء بهره‌وری آب در کشاورزی وجود دارند. یکی از موثرترین روش‌های استفاده بهینه از آب، موضوع مدیریت پایدار خاک، به عنوان بستر اصلی مصرف آب و تولید غذا است که متاسفانه به شدت مورد کم توجهی قرار گرفته است. مدیریت و بهینه‌سازی ویژگی‌های فیزیکی، شیمیایی، زیستی و بوم‌شناختی خاک، نقش بی‌بدیلی در افزایش کمی و کیفی محصولات کشاورزی دارد. اجزای مدیریت پایدار خاک، اقداماتی از قبیل افزایش ماده آلی، مدیریت متوازن حاصلخیزی، حفاظت خاک و مهار فرسایش، کاهش دست‌خوردگی خاک، بهینه‌سازی بافت و ساختمان خاک، حفظ پوشش سطح زمین با استفاده از گیاهان، بقایای محصول، یا سایر خاک‌پوش‌ها، تسطیح و زهکشی اراضی، رعایت تناوب زراعی مناسب و سایر اقدامات را شامل می‌شود. هر یک از موارد ذکر شده می‌توانند اثرات مناسبی بر حفظ کیفیت، کاهش تلفات و افزایش بهره‌وری آب داشته باشند. بررسی‌ها نشان می‌دهد که مدیریت پایدار خاک تا حدود 100 درصد افزایش بهره‌وری آب در تولید محصولات کشاورزی را در پی خواهد داشت. این مقاله به اختصار به تبیین نقش اجزای مدیریت پایدار خاک در بهبود مصرف آب می‌پردازد.