الزامات و راهکارهای ژئوپلیتیکی توانمندسازی سواحل ایران

ایران در زمره کشورهایی است که از موقعیت دریایی مناسبی برخوردار است و می‌تواند از موهبت‌های دریایی بهره‌مند شود. واقع شدن در سواحل جنوبی دریای خزر از سمت شمال، خلیج‌فارس و دریای عمان و به خصوص تنگه استراتژیک هرمز از سمت جنوب، موقعیت دریایی بسیار حساس و استراتژیکی را برای ایران به ارمغان آورده است. ایران می‌تواند علاوه بر برخورداری از مزایای اقتصادی و بهره‌مندی از دریانوردی تجاری، به ارتقاء جایگاه قدرت منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای خود کمک کند. نوشتار پیش رو در پی تبیین الزامات و راهکارهای توانمندسازی مناطق ساحلی به عنوان پیوند دهنده و اتصال دهنده فضای داخلی به فضای بین‌المللی است. از این رو با بهره‌گیری از روش توصیفی و تحلیلی و استفاده از مطالعات کتابخانه‌ای در پی دستیابی به الزامات و راهکارهای ژئوپلیتیکی توانمندسازی مناطق ساحلی است. نتایج نشان می‌دهد الزاماتی چون موقعیت جغرافیایی و ژئوپلیتیکی و ظرفیت‌های بسیار زیاد سواحل ایران (مجاورت با عرصه‌های اقیانوسی، تنگه‌های بین‌المللی، سواحل طولانی، ویژگی‌های ترانزیتی پیوندی و همسایگان محصور در خشکی)، اهمیت دریا در اسناد بالادستی و گفتمان رهبری می‌تواند در راستای تقویت سواحل مورد توجه بیش از پیش قرار گیرند. راهکارهای پیشنهادی باید متکی بر مواردی چون وابسته‌سازی سایر بازیگران منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای به سواحل ایران و بهره‌مند شدن از توسعه بنیادین فناوری دریایی در قالب یک استراتژی و دیپلماسی دریایی هوشمند به اجرا درآید.