سازوکارهای لازم برای اصلاح الگوی مصرف رژیم غذا شامل سلامت غذا و تغذیه صحیح (در راستای تدبیر 35 سند الگو)

یکی از مشکلات جامعه در شرایط فعلی نداشتن یک الگوی تغذیه صحیح و سلامت غذا است. اشکالات موجود عبارت‌اند از پرخوری بخشی از جامعه و در نتیجه اضافه وزن و چاقی که خود زمینه‌ای برای بیماری‌های غیرواگیر است. مصرف بیش از حد شکر و مواد غذایی و نوشابه‌ها و آب‌میوه‌های شکردار، غذای فوری چرب و سرخ شده در روغن‌های نامطمئن، مصرف زیاد برنج و نان سفید و شیرینی‌هایی که با شکر و روغن‌های ترانس‌دار تولید می‌شود و بخشی از جامعه به علت کمی درآمد نمی‌تواند مواد پروتئینی کافی و مواد غذایی که ریزمغذی‌ها را تامین می‌کند، در دسترس داشته باشند و بیشتر با شکر، نان و مواد غذایی کم ارزش مثل روغن دنبه خود را سیر می‌کنند. به عبارت دیگر هر دو بخش به نحوی دارای رژیِم غذائی نامطلوب از نظر سلامت و تغذیه صحیح هستند. این عدم رعایت تغذیه صحیح و مصرف بیش از حد برخی از اقلام غذایی موجب بیماری‌های زیادی می‌شود و بار زیادی را بر سیستم درمان و دارو ایجاد می‌کند. مشکل دیگر عدم اطمینان به سلامت میوه‌ها و سبزی‌هایی است که در ایران تولید می‌شود. بیشتر میوه و سبزی‌های صادراتی ایران، به دلیل سموم باقیمانده و یا باقیمانده کودهای شیمیایی به صورت نیترات تجمع یافته برگشت داده می‌شوند و همین محصولات در بازار داخل به فروش می‌رسد. به عبارت دیگر کنترلی بر مصرف سموم و نوع و دوره کارنسی و مقدار و زمان مصرف سموم و مقدار و نوع کود شیمیایی مصرفی نیست و هیچ نوع کنترلی بر مقدار کود شیمیایی در باغات و مزارع یا در مبادی عرضه به بازار وجود ندارد. این باقیمانده سم و کود و برخی آلودگی‌های دیگر در محصولات غذایی و مثلاً فلزات سنگین در ماهی‌های سواحل دریاهای کشور و یا وجود آرسنیک و یا آفلاتوکسین در برخی محصولات فرآوری شده باعث بیماری‌های غیرواگیر شده است. ارزیابی سلامت محصولات قبل از توزیع صورت نمی‌گیرد. برای رسیدن به یک رژیم غذائی سالم و مواد غذائی مورد نیاز بدن با مصرف آب کمتر نیاز به سازوکارهایی قابل اجرا در عمل هست. در این مقاله راهکارها و سازوکارهای ضروری برای رفع اشکالات یاد شده یادآور شده و تمهیدات لازم برای رسیدن به اهداف الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت در طولانی‌مدت ارائه می‌شود. لازم به توضیح است که برای رسیدن به اهداف الگوی یاد شده نیاز به ایجاد سازوکارهای اجرایی و روش‌هایی که در مقابل تضاد منافع عده‌ای دوام بیاورد در همه زمینه‌ها هست. اگر الگو بدون سازوکارها و ضوابط اجرایی و پشتوانه قوی به مرحله اجرا گذاشته شود، مثل خیلی از اسناد و برنامه‌های قبلی در مقابل تضاد منافع قرار گرفته و به موفقیت نمی‌انجامد.