جنبه‌های غیر رئالیستی در روایت و شخصیت‌های نمایشنامه‌های اکبر رادی

درام مدرن از ابتدای پیدایش، دنباله‌روهایی در آمریکا و اروپا داشته است که غالباً شالوده آثار خود را بر دستمایه‌های واقع‌گرایانه (ناتورالیسم) بنا می‌کردند. با ترجمه آثار ایبسن ، استریندبرگ ، چخوف ، اونیل ، میلر و تنسی ویلیامز به زبان فارسی، نمایشنامه نویسان ایرانی نیز با رویکرد به درام مدرن و سبک رئالیسم دست به آفرینش نمایشنامه زدند. از جمله نمایشنامه نویسان ایرانی که تحت تاثیر این جریان هنری قرار گرفت، اکبر رادی بود که نمایشنامه‌نویسی را از دهه 1340 خورشیدی آغاز و در آثار نخستین خود همچون نمایشنامه‌های «روزنه آبی» و «افول» کاملاً تحت تاثیر رئالیسم قرار داشت. اما در نمایشنامه‌ «از پشت شیشه‌ها»، رادی مسیر دیگری را در قالب نمایشنامه‌نویسی در پیش گرفت. در این نمایش کاملاً آشکار است که رادی به زمینه‌های جدیدی از کنش‌های صحنه‌ای نزدیک شده است. اما نوآوری‌های این نمایشنامه در همه آثار دیگر رادی شمول نداشت. او فقط در برخی از نمایشنامه‌هایش از واقع‌گرایی فاصله گرفت. اگرچه غالباً اکبر رادی را به‌عنوان نویسنده‌ای واقع‌گرا می‌شناسند و ندرتاً جنبه‌های غیر رئالیستی آثار او موردتوجه واقع ‌شده‌اند، اما آنچه که حائز اهمیت می‌باشد آن است که رادی چگونه در نوشتار آثارش ترکیب و تلفیق یگانه‌ای از واقعیت و ناواقعیت را در کنار هم می‌نشاند. همچنین در شخصیت‌پردازی غیر رئالیستی، رادی از چه شگردی برای دگردیسی شخصیت بهره برده است. در این راستا این پژوهش می‌کوشد دقیقاً بر نمایشنامه‌هایی از اکبر رادی متمرکز شود که از رئالیسم محض دور هستند و جنبه‌های کاملی از روایت و یا شخصیت غیر رئالیستی را در رویدادها و بزنگاه‌های نمایشی خود به منصه ظهور می‌گذارد.