خوانش پسا استعماری افسانه های هرمزگان در مجموعه داستان «ترس و لرز» غلامحسین ساعدی (بر اساس دیدگاه های ادوارد سعید)

داستان های عامیانه و جغرافیایی هر کشوری، منبع شناخت رفتارها و کنش های اجتماعی هر جامعه اند. هرمزگان به عنوان یکی از خرده فرهنگ های مهم ایران از این قاعده مستثنی نیست. مقاله حاضر به صورت کیفی با روش تحلیلی-توصیفی بر روی مجموعه داستان «ترس و لرز» غلامحسین ساعدی انجام گرفته است و در صدد است تا نشان دهد که در آن، می توان بازنمود گفتمان های «پسا استعماری»1 را مشاهده کرد. ساعدی با استفاده از افسانه های کهن و باورهای دیرین مردم جنوب ایران، و با بهره گیری از عناصر اسطوره ای نمادین، به تصویرسازی در بیان تقابل سنت و مدرنیته و دیگر مشکلات جوامع کنونی، به ویژه کشورهای جهان سوم پرداخته است. مبنا و چهارچوب نظری این تحقیق بر اساس نظریات پسا استعماری و شرق شناسانة «ادوارد سعید»2می باشد. وی یکی از مهم ترین پژوهشگرانی است که به نقش این بازخوردها در دنیای استعماری اشاره کرده است. در این مقاله تلاش شده است به این پرسش پاسخ داده شود که آیا بازتولید و بازخوانی این اثر عاری از رویکرد انتقادی منجر به نگاه استعماری است یا خیر.بر این اساس بنا بر نظریات شرق شناسی ادوارد سعید بر روی شش داستان ساعدی، این پژوهش در صدد است تا زمینه های سلطه گری استعمار را در اشکال گوناگون اش از جمله نقل افسانه ها و اسطوره ها، در قالب هژمونی فرهنگی نمایان سازد، و با کمک نظریة پسا استعماری به جزییات ظریف تر و دقیق تری در گفتمان استعمارگر و استعمار شده، بپردازد.