مروری بر شرایط فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی بافندگان در دوران طلایی قالی کرمان

قالی کرمان در مقطعی از تاریخ به درجه‌ای از تعالی رسید که در میان تمامی سبک‌های ایران پرآوازه و مشهور شد؛ و بر این اساس در بازار جهانی فرش نیز هواخواهان بسیاری پیدا کرد، تا جایی که در مثل‌های ایرانی جایی برای خود باز نمود و نماد کیفیت، دوام و زیبایی به شمار آمد. این دوران را- که همزمان با دوره‌ی پهلوی ، و خصوصاً پهلوی اول است- می‌توان دوران طلایی قالی کرمان به حساب آورد. اما روی دیگر سکه در بسیاری از پژوهش‌های صورت گرفته در مورد قالی کرمان مغفول ماند؛ و آن رنج و مشقتی بود که از این شهرت و اعتبار نصیب بافنده‌های قالی کرمان می‌شد. در این مقاله سعی شد تا به تاریخ فرش کرمان، از دیدگاه این قشر در مقایسه با شرایط تولیدکنندگان نگاهی انداخته شود تا بتوان بر مبنای اسناد موجود، و مصاحبه با خود بافندگان به بررسی تطبیقی وضعیت آنان با تولیدکنندگان پرداخت و به این سواٌلات اساسی پاسخ داد که، آیا از شهرت، اعتبار و سود کلان اقتصادی که نصیب کشور و تولیدکنندگان می‌شد، چیزی نیز نصیب بافندگان می‌گشت؟ و اصولاٌ آیا این رونق تاٌثیری در وضعیت معیشتی و بهبود زندگی بافندگان نیز داشته است؟ یافتن پاسخ برای پرسش‌های مذکور مهم‌ترین هدف مقاله است که از نظر خواهد گذشت. با بررسی مدارک موجود و مصاحبه‌ها این نتیجه حاصل آمد که در اکثر موارد جز رنج و سختی، چیزی عاید این قشر از اجتماع نمی‌شد. این امر نیز دلایل متعددی داشته است که برخی از آنان به تولیدکنندگان، برخی به سیاست‌گذاری‌های کلان کشوری و برخی نیز به خود بافندگان و شرایط فرهنگی حاکم بر قشر اجتماعی آنان برمی‌گردد.