شناسایی و تحلیل راهکارهای مدیریت ریسک خشکسالی در شهرستان اسفراین

در دنیای امروز پدیده خشکی و خشکسالی بلای بدون پیشگیری است و انسان با تمام پیشرفت‌های علمی و فنی هنوز نتوانسته زمان و محل وقوع خشکسالی‌های شدید را پیش‌بینی و رفتار آن را به نظم بکشاند. به‌ دلیل موقعیت جغرافیایی و شرایط اقلیمی در بسیاری از نقاط ایران خشکسالی یک تهدید حتمی و اجتناب‌ناپذیر می‌باشد. بنابراین کشورهای جهان به ویژه کشورهایی که با محیط حساس و ناپایدار و امکانات اقتصادی و تکنولوژیکی ضعیف، درصدد دستیابی به توسعه پایدار و حتی حفظ وضعیت موجود می‌باشند، بدون تردید باید در مدیریت و برنامه‌ریزی به خشکسالی به عنوان یک عارضه و خطر چند بعدی و خودگستر جدی توجه خاصی معطوف و مبذول داشته باشند. بر این اساس هدف این تحقیق تحلیل و شناخت راهکارهای مدیریت ریسک خشکسالی می‌باشد. این تحقیق از نوع توصیفی- پیمایشی می‌باشد. جامعه آماری تحقیق را کشاورزان گندم‌کار شهرستان اسفراین(4740 نفر) و کارشناسان جهاد کشاورزی شهرستان اسفراین(39 نفر) تشکیل می‌دهند. نمونه‌گیری از جامعه آماری کشاورزان به صورت طبقه‌ای تصادفی و با استفاده از فرمول کوکران (228نفر) برآورد شد و از جامعه آماری کارشناسان سرشماری صورت گرفت. برای جمع‌آوری اطلاعات میدانی از پرسشنامه استفاده شد و روایی محتوای پرسشنامه با کسب نظرات متخصصان و اساتید ترویج و آموزش کشاورزی مورد بررسی قرار گرفت. ضریب اعتبار پرسشنامه با استفاده از نرم‌افزار spss 0/78 به دست آمد. نتایج تحلیل عاملی میزان استفاده از راهکارهای مدیریت ریسک خشکسالی از سوی کشاورزان نشان داد که چهار عامل زراعی، مدیریت آب و آبیاری، مدیریتی-ریسک کاهنده و آموزشی- ترویجی 62/32 درصد میزان استفاده از راهکارها را تبیین می‌کند. همچنین نتایج حاصل از تحلیل عاملی میزان موثر بودن راهکارهای مدیریت ریسک خشکسالی از دیدگاه کارشناسان نشان داد که چهار عامل زراعی- آموزشی، آموزشی- ترویجی، فنی- تکنیکی 67/23 درصد میزان موثر بودن راهکارها را تبیین می‌کند.