تعیین الگوی بهینه کشت با در نظر گرفتن حداقل سازی آب مجازی (منطقه مطالعاتی: دشت عمرانی گناباد، استان خراسان رضوی)

افزایش روزافزون جمعیت مشکلات متعددی را برای انسان‌ها بوجود می‌آورد که یکی از اساسی‌ترین آنها، بحث به خطرافتادن امنیت غذایی مردم است. در راستای مدیریت منابع آب به عنوان مهم‌ترین محدودکننده‌ بخش کشاورزی که تامین‌کننده‌ اصلی نیاز غذایی می‌باشد، اقدامات متعددی انجام شده ‌است که یکی از آن‌ها توجه به میزان آب مجازی محصولات کشاورزی می‌یاشد. بر این اساس هدف از تحقیق حاضر، تعیین الگوی بهینه کشت بر اساس مفهوم آب مجازی در منطقه دشت عمرانی شهرستان گناباد است. مطالعه حاضر بر روی شش محصول عمده این دشت شامل گندم، جو، ارزن، یونجه، پنبه و پسته انجام شد و با بهره گیری از روش برنامه‌ریزی خطی و تعیین تابع هدف به صورت حداقل سازی مصرف آب مجازی و در نظر گرفتن محدودیت‌های آب، خاک و نیاز و عرف منطقه برای کشت هر محصول، الگوی کشت بهینه‌ای شناسایی شد. بر اساس یافته های تحقیق به نظر می رسد اگر بخواهیم مصرف آب کاهش یابد باید در الگوی کشت جاری دشت تغییرات مهمی ایجاد شود. به این صورت که کشت پسته به دلیل اهمیت اقتصادی بالا و گندم و جو به دلیل استراتژیک بودن این محصولات ادامه یابد یا به طور خاص، باید سطح زیر کشت پسته با 49درصد کاهش به 250هکتار و سطح زیر کشت جو با 41درصد کاهش به 200هکتار و سطح زیر کشت گندم با 90 درصد افزایش به 250 هکتار برسد. همچنین به جای ارزن، یونجه و پنبه که برای تولید، نیازمند مصرف آب مجازی زیادی هستند، از محصولات پیشنهادی جدیدی همچون انار، ذرت علوفه‌ای و سورگوم استفاده شود.