ارزیابی اثرات آللوپاتیک چند گونه علف‌هرز بر جوانه‌زنی و رشد ‏گیاهچه سیاه‌دانه ‏

به‌منظور ارزیابی اثر عصاره‌های اندام‌های هوایی، زیرزمینی و خاک محیط ریشه پنج علف هرز علف اسب ‏‎(conyza canadensis ‎l.)‎، تاج‌ریزی سیاه ‏‎(solanum nigrum l.)‎‏، اویار سلام ‏‎(cyperus rotundus‎ l.)‎، مَرغ ‏‎(cynodon dactylon l.)‎‏ و ‏‎‏قیاق ‏‎(sorghum halepense ‎l.)‎‏ بر برخی خصوصیات جوانه‌زنی و رشد گیاهچه بذر گیاه سیاه‌دانه، مطالعه‌ای در قالب طرح ‏کاملاً ‏تصادفی با 16 تیمار (15 عصاره حاصل از علف‌های هرز و تیمار شاهد) و چهار تکرار اجرا گردید. ‏نتایج نشان داد که ‏درصد ‏جوانه‌زنی، طول ریشه‌چه، طول ساقه‌چه و وزن خشک گیاهچه سیاه‌دانه در مقایسه با تیمار شاهد (بدون علف‌هرز) تحت ‏تاثیر ‏معنی‌دار بازدارندگی عصاره‌های آبی اندام‌های هوایی، زیر زمینی و خاک محیط ریشه اویارسلام و مَرغ قرار گرفت در حالی‌که ‏علف ‏اسب و تاج‌ریزی سیاه اثر معنی‌داری نداشتند و عصاره‌های قیاق دارای اثر متغیری بودند. در این تحقیق طول ‏ریشه‌چه کمتر از طول ‏ساقه‌چه تحت تاثیر اثرات آللوپاتیک علف‌های هرز قرار گرفت و همچنین، عصاره خاک محیط ریشه اویارسلام، مَرغ و قیاق به‌طور ‏میانگین 12 درصد از میزان جوانه‌زنی سیاه‌دانه کاست. در این مطالعه اثرات بازدارندگی عصاره ‏اندام‌های هوایی اویارسلام بیشتر از ‏سایر تیمارهای تحقیق بر خصوصیات جوانه‌زنی و گیاهچه سیاه‌دانه بود به‌نحویکه باعث کاهش 24، 14، 24 و 29 درصد، به‌ترتیب در ‏درصد ‏جوانه‌زنی، طول ریشه‌چه، طول ساقه‌چه و وزن خشک گیاهچه سیاه‌دانه نسبت به تیمار شاهد گشت. لذا در راستای نتایج این ‏تحقیق ‏توصیه می‌شود کنترل و مدیریت بقایای علف‌های هرز اویار سلام و مَرغ در کشت سیاه‌دانه در اولویت قرار گیرد.‏

evaluation of allelopathic effects of several weed species on black cumin (nigella sativa ‎l.) seed germination ‎and seedling growth ‎

evaluation of allelopathic effects of several weed species on black cumin (nigella sativa ?l.) seed germination ?and seedling growth ?mohammad barzali*1?? ?and fatemeh dinkou2??1horticulture crops research department, golestan agricultural and natural resources research and ?education center, areeo, gorgan, iran (corresponding author)??2 senior expert of seed and plant certification and registration institute (golestan branch), golestan ?agricultural and natural resources research and education center, areeo, gorgan, iranabstract ?in order to evaluate the allelopathic impacts of horse weed (conyza canadensis l.), black ?nightshade?) ?solanum nigrum l.), purple nutsedge (cyperus rotaudus? l.), bermuda grass ??(cynodon dactylon l.) and johnson grass (sorghum halepense l.) water extracts on some ?germination characteristics and seedling growth of black cumin? (cv. hendi) a study was ?conducted based on a completely randomized block design with 16 treatments (15 weed ?extracts and control) with four replications.? in these experiments, aboveground and ?underground parts and extracted water from rhizosphere of weed were used. results indicated ?that aboveground and underground parts and extracted water from rhizosphere of purple ?nutsedge and bermuda grass significantly decreased germination percentage, radicle length, ?plumule length and seedling dry weight as compared to control (deionized water), while, horse ?weed and black nightshade had no significant effect on these traits and johnson grass had ?irregular impacts. in this investigation, radicle length was influenced less severely than plumule ?length under weed allopathic effects and, furthermore, extracted water from rhizosphere of ?purple nutsedge, bermuda grass and johnson grass roots reduced the germination rate of black ?cumin seed by an average of 12%. in this study, aboveground parts water extract of purple ?nutsedge had more inhibitory effect on germination and seedling traits of black cumin, so that, ?germination percentage, radicle length, plumule length and seedling dry weight was reduced ?maximally by 24%, 14%, 24% and 29% in compare to control treatment. so, with due attention ?to current study results, it is advisable to control purple nutsedge and bermuda grass in the black ?cumin cultivation will be considered remarkably.?keywords: allelopathy, extract, weed, germination?.?