تاثیر فرآوری بذر چغندر قند بر جوانه‌زنی و استقرار بوته در شرایط آزمایشگاهی و مزرعه

در سال ‏های اخیر، در ایران از روش‏های مختلف فرآوری بذر چغندرقند برای ارتقاء ارزش زراعی بذر استفاده شده‏است. دو نوع فرآوری شامل معمولی (با اندازه بذر 75/4-00/3 میلی‏متر غربال گرد با پوشش‏دهی توسط حشره‏کش گائوچو) و ویژه (با اندازه بذر 5/4-0/4 میلی‏متر غربال گرد و بالای 2/2 غربال دراز با پوشش‏دهی توسط حشره‎کش کروزر) متداول ‏است. بررسی حاضر به‎منظور ارزیابی اثرات فرآوری بذر و تراکم بوته بر صفات جوانه‌زنی، رشد و استقرار چغندرقند به‎صورت آزمایشی در سال زراعی 1397-1396 در دو منطقه کرج و کرمانشاه انجام شد. عامل اول شامل روش‎های فرآوری عبارت بودند از بذر شکوفا با بوجاری معمولی و پوشش‎دهی با سم گائوچو (a1) و بذر شکوفا با بوجاری معمولی و پوشش‎دهی با سم کروزر (a2)، بذر شکوفا با بوجاری ویژه و پوشش‎دهی با سم گائوچو (a3) بذر شکوفا با بوجاری ویژه و پوشش‎دهی با سم کروزر (a4) و بذر خارجی رقم f20909 (a5) و عامل دوم تراکم نهایی بوته شامل 7، 10 و 13 بوته در مترمربع بود. همه بذرهای داخلی با استفاده قارچکش کربوکسین‏تیرام ضدعفونی شدند.نتایج نشان داد که اثر فرآوری بذر بر درصد جوانه زنی و بنیه بذر چغندر قند معنی دار بود. در بین تیمارهای فرآوری بذر، بیشترین میزان قوه نامیه مربوط به رقم خارجی kws و بیشترین میزان بنیه بذر در ارقام ایرانی مربوط به رقم شکوفا سوپر با پوشش‌دهی گائوچو و کروزر بود. میزان استقرار گیاه تحت تاثیر تیمار فرآوری بذر قرار نگرفت. بر اساس نتایج حاصل از این تحقیق، استفاده از روش های فرآوری بذر به جهت تامین تعداد بوته کافی در واحد سطح و نیز افزایش کمی و کیفی محصول چغندر قند در نواحی مختلف کاشت را مثبت ارزیابی کرده و کشت رقم شکوفا سوپر با پوشش‌دهی کروزر در منطقه کرج و رقم شکوفا سوپر پوشش دهی با گائوچو در منطقه کرمانشاه توصیه می گردد.