اثر عامل زیستی طبیعی روی حفاظت بذر لوبیا چشم بلبلی طی دوره ذخیره سازی

لوبیا چشم بلبلی (vigna unguiculata l) یکی از حبوبات با ارزش در سبد غذایی است که کشت و کار آن رو به افزایش می باشد. سوسک چهار نقطه ای حبوبات، callosobruchus maculatus (f.)، از عوامل تهدید کننده جدی لوبیا چشم بلبلی در انبارها می باشد. لاروها از کوتیلیدون بذر تغذیه کرده و بالغین از سوراخ یا اوپرکولوم ایجاد شده روی بذر خارج می شوند. برای تولید غذای سالم و عاری از سموم کشاورزی، استفاده از عوامل کنترل بیولوژیک برای کنترل آفات بذر در انبار از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در این مطالعه اثرات حفاظتی دو جدایه بومی از قارچ beauveria bassiana به عنوان عامل کنترل بیولوژیک حشرات روی این آفت بذرخوار در دوز های مختلف کشندگی و زیرکشندگی (ld25 وld50 هر جدایه و مخلوط ld50 هر دو جدایه) طی10 هفته ذخیره سازی مورد ارزیابی قرار گرفت. تلفات حشرات، تعداد اوپرکولوم های روی بذر، درصد کاهش وزن و نرخ آسیب به بذور تحت تیمارهای مختلف قارچ بررسی شدند. نتایج نشان داد که این عوامل زیستی طی دوره ذخیره سازی، جمعیت آفت را در بذور لوبیا چشم بلبلی تیمار شده به طور موثری کاهش دادند. به طوری که بعد از دوره ذخیره سازی تیمار اختلاط دو قارچ سبب کاهش 5/94 درصدی نتاج و نیز کاهش 4/94 درصدی تعداد اوپرکولوم های روی بذر نسبت به تیمار شاهد شد. وزن بذر و نرخ آسیب به آن در تیمار شاهد به ترتیب 1/63 و 95 درصد و در تیمار ترکیب دو جدایه قارچ به ترتیب 64/2 و 6/6 درصد نسبت بهشروع آزمایش ثبت شد. به طور کلی، طی دوره ذخیره سازی در انبار، اختلاط این عوامل زیستی حفاظت موثری از بذور در برابر آفت مذکور ایجاد می کند.

effect of natural bio-agent on the cowpea’s protection during the storage period

the black-eyed-pea or cowpeas bean (vigna unguiculata l) is one of the valuable and edible legumes whose cultivation is increasing worldwide. the cosmopolitan bruchid beetle, callosobruchus maculatus (f.), is a severe threat to stored cowpeas in tropical and subtropical regions. during immature stages, the larvae feed on the seed cotyledon, and the adults emerge from the hole or operculum formed on the seeds. therefore, using biological pest control agents to control seed pests in storage is vital for producing healthy and free pesticide commodities. in this study, we evaluated the protective effects of native beauveria bassiana (dc2 and 187c) isolates as a biological control agent of this granivorous insect at different lethal and sublethal doses of the fungus (ld25s and ld50s doses from each isolate, one mixed ld50s of two isolates, or ld50187c +ld50dc2 against cowpeas beetle after ten weeks of storage. we provide a pot of clean beans as a control treatment during this period. insect mortality, operculum (holes on seeds), beans weight loss percentage, and damage rate were studied. results showed that the dry conidia effectively reduced the insect population fed on treated seeds during the storage period. when seed treated with mixed concentration, offspring mortality reached about 90.6% after storage time. the number of opercula on seeds was reduced from 173 in the control treatment to about 9 in the ld50s combined dose. cowpeas weight loss and seed damage rate were 63.1% and 95% in the control treatment and 2.64 and 6.6% in ld50s combined dose, respectively. in general, during the seed storage period, the application of this biological agent provides adequate seed protection against the mentioned insect pest in the storage period.