بررسی پتانسیل درون‌زی‌بری علفخواران اهلی و وحشی منطقه حفاظت‌شده شیدا

جابجای بذر گیاهان یکی از روش‌های توسعه جوامع گیاهی است. عوامل مختلفی باعث این جابجایی می‌شود. گاهی بذرها از طریق چسبیدن به بدن حیوانات منتقل می‌شوند و در بسیاری مواقع علفخواران با بلعیدن بذرهای تولیدی گیاهان و گذر از دستگاه گوارش خود به فواصل دورتر از پایه مادری منتقل می‌کنند. در این بین بذرهای کوچک‌تر که به راحتی منتقل می‌شوند از اهمیت بیشتری برخوردارند. برای نشان دادن نقش علفخواران در انتقال بذر گیاهان در منطقه حفاظت‌شده شیدا واقع در استان چهارمحال و بختیاری اقدام به انتخاب سه مکان دارای چرای سبک، متوسط و سنگین شد. نمونه‌های سرگین علفخواران در محدوده مکان‌های مورد نظر به تفکیک نوع حیوان در ماه‌های تیر، مرداد، شهریور و مهر جمع‌آوری گردید و پس از خشک کردن در محیط تاریک در دمای 4 درجه سانتی‌گراد به مدت 72 ساعت نگهداری گردید. نمونه‌ها ابتدا خرد گردید و به سینی‌هایی که از قبل آماده شده بود منتقل شد. سینی‌های کشت به وسیله خاکی که فاقد آلودگی و بذر می‌باشد پر شد. تعداد 180 بذر از 17 گونه گیاهی شناسایی و ثبت گردید. بیشترین تعداد بذر جمع‌آوری شده مربوط به ابتدای زمان جمع‌آوری نمونه‌ها بوده است و با نزدیک شدن به شهریور و مهر میزان بذر موجود در سرگین‌ها کاهش محسوسی داشته است. در نمونه‌های سرگین گونه همه‌چیزخوار گراز وحشی تعداد 12 بذر مربوط به 6 گونه گیاهی یافت شد. بیشترین نمونه‌های ثبت شده مربوط به قوچ و میش وحشی است و بعد از آن مربوط به دام اهلی که علت آن مربوط به تعداد قوچ و میش و دام اهلی در منطقه است.