برهمکنش پرایمینگ بذر و سطح حساسیت مزرعه‌ای بر افزایش تحمل به شوری در مرحله گیاهچه چمانواش بلند

خشکی و شوری از مهمترین تنش‌های غیرزیستی در بسیاری از مناطق جهان از جمله ایران هستند که در بسیاری از موارد با یکدیگر اتفاق می‌افتند. چمانواش بلند (festuca arundinacea) قابلیت بالایی از نظر تحمل به تنش‌های محیطی داشته و از پتانسیل بالایی برای استفاده در کشاورزی (تولید علوفه و جلوگیری از فرسایش خاک و...) و فضای سبز شهری برخوردار است. این آزمایش با هدف بررسی امکان بهبود ویژگی‌های مرتبط با تحمل به شوری در چمانواش بلند (festuca arundinacea) از طریق القاء حافظه تنش در مرحله جوانه زنی و رشد گیاهچه به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملا تصادفی با 4 تکرار انجام شد. فاکتور اول شامل 4 ژنوتیپ چمانواش بلند (2 ژنوتیپ حساس شامل 1mpop و 3mpop و 2 ژنوتیپ متحمل به خشکی شامل 11mpop و 21mpop براساس مطالعات قبلی مزرعه ای)، فاکتور دوم پرایمینگ بذر در پنج سطح (پرایمینگ nacl با سه غلظت 25، 50 و 75 میلی‌مولار کلرید سدیم با زمان 24 ساعت، هیدروپرایمینگ با زمان 24 ساعت و بدون پرایمینگ یا شاهد)، فاکتور سوم سطوح مختلف تنش شوری (0، 50، 100 و 150 میلی‌مولار کلرید سدیم) به‌ همراه یک سطح تنش خشکی 6- بار (القایی با پلی اتیلن گلیکول) بود. نتایج نشان داد که تنش شوری و خشکی در مرحله جوانه‌زنی و رشد گیاهچه باعث کاهش درصد جوانه‌زنی، طول ریشه‌چه و ساقه‌چه، وزن خشک ریشه‌چه و نسبت طول ریشه‌چه به ساقه‌چه شدند. به طورکلی، روش هیدروپرایمینگ نسبت به سایر پیش‌تیمارها میزان تحمل به شوری ژنوتیپ ها را افزایش داد. در مجموع ژنوتیپ‌های مقاوم به خشکی داری سرعت و درصد جوانه‌زنی بیشتری نسبت به ژنوتیپ‌های حساس به خشکی بودند. ژنوتیپ‌های متحمل به خشکی تحت تنش شوری شدید (150 میلی‌مولار) و تنش خشکی شدید (6- بار) دارای درصد و سرعت جوانه‌زنی، شاخص تنش جوانه‌زنی و شاخص پایداری عملکرد بیشتری نسبت به ژنوتیپ‌های حساس به خشکی بودند. نتایج نشان داد که استفاده از تیمارهای پرایمینگ می تواند از طریق ایجاد نوعی حافظه سبب بهبود تحمل به شوری چمانواش بلند شود با این حال واکنش ژنوتیپ های حساس و مقاوم (شناسایی شده بر اساس ارزیابی های مزرعه ای) متفاوت بود.