نقش دین اسلام و مبلغین آن در حفظ و تقویت هویت‌ها و زبان‌های بومی

این پژوهش به مطالعه نقش دین مبین اسلام و کارگزاران یا مبلغین آن در حفظ و تقویت هویت‌های محلی و بومی می‌پردازد. سوال اصلی مقاله این است که چرا پس از حمله اعراب به ایران و ورود آئین جدید، هویت‌های محلی ایرانی از بین نرفتند؟ آیا این امر ناشی از ظرفیت و پتانسیل دین اسلام است؟ و آیا مبلغین مذهبی توانسته‌اند از ظرفیت‌های این دین الهی برای حفظ و بقای هویت‌های محلی و بومی سود جویند؟ برای پاسخ به این سوالات یکی از هویت‌های بومی ایرانی به نام «هویت کُردی» را انتخاب کرده‌ام و برای تحدید مسئله، شهر بوکان در استان آذربایجان غربی را انتخاب کرده و به مطالعه نقش اسلام و کارگزاران مذهبی آن در این منطقه پرداخته‌ام. روش مورداستفاده تحلیل محتوای کیفی بوده و داده‌های تحقیق با استفاده از تکنیک مصاحبه عمیق با 15 عالم روحانی به دست آمده است. اطلاعات به دست آمده با روش تحلیل تماتیک تجزیه‌وتحلیل شده و از مجموع 24 مفهوم استخراج شده، سه مقوله نهایی با عناوین «برساخت ادبیات کُردی»، «تکامل و گسترش زبان محاوره در حوزه عمومی» و «نمایش هویت کُردی در سطح اجتماعی» انتزاع یافتند. این تحقیق پیشنهاد می‌کند که ساختارهای اجتماعی- سیاسی مناسب برای حفظ و تقویت هویت‌های محلی و بومی با الهام از دین مبین اسلام طراحی و اجرا شود.