تبلیغ کارآمد دین در جهان معاصر (دشواری ها و سهولت ها)

در جهان معاصر و مدرن امروزی که با سرعت و کارآمدی تغییرات میتوان آن را معرفی نمود، نقش، سهم و عملکرد بسیاری از امور دگرگون گردیده است که از شمار آن ها میتوان دین را نام برد. در ساحت دین مسائلی فراوان سر بیرون آوردهاند که محتاج به کاوش و بازنگری هستند و لیکن با توجه به غایت این نوشتار تنها دین پذیری و دین مداری را برجسته مینماییم، چون جستار پیش روی پیرامون تبلیغ کارآمد دین در جهان معاصر با رویکرد به دعوت نبوی می باشد؛ یعنی تبلیغی که منجر به ایجاد محیط و عرضهی الگوی دعوت و پذیرندگی کارآمد گردد. زیرا تبلیغی که برآیندش دعوت و پذیرش نباشد، ماندگار و سازنده نخواهد بود. طبعا این دو امریعنی تبلیغ دعوت زا به دین در جهان پیشرفتهی امروزی، سهولتها و دشواریهای ویژهای را به صورت توامان واجد گردیده که پیش از این بدان گونه نبوده است. سهولت دعوت به دین، به فراوانی، گسترش و رشد امکانات مالی، فنی، ساختاری و حقوقی که در دنیای کنونی فراهم آمده است، برمیگردد که سبب تعامل، ارتباط و انتقال آزاد و گستردهی رفتارها، روشها، ارزشها، دانشها و در مجموع کالاها و خدمات متنوع و متکثر میان افراد، ملتها، فرهنگها و غیره شده است. دین نیز از زیر مجموعههای بزرگ این وضعیت میباشد و میتواند به طور بهینه از فرصت فراهم شده استفاده نماید. دشواری دعوت به دین، به ویژه اسلام، به محیط دعوت برمیگردد. در محیط دعوت تغییرات فراوانی پدید آمده است. برخی از این تغییرات و دگرگونیها عبارتند از:1) نیازها و توقعات انسانی بسیار متنوع، سیال و متکثر شده است؛2) مراکز و مراجع فراوانی نیز برای فراهم آوری چنان نیازهایی به وجود آمدهاند؛3) در این محیط، دین با رقبای بسیار قدرتمندی همچون علم، تکنولوژی و عقلانیت مدرن که خدمات و محصولات چشمگیری در ساحتهای معرفتی، مدیریتی، ساختاری، حقوقی، اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، تجاری و... برای بشریت ارائه داده است، مواجه میباشد؛4) بشریت امروز از تجربههای متنوع و از سطح رشد عقلانی بالایی برخوردار گردیده است. به همین دلیل به نظر میرسد که پذیرشها و گزینشهای او از یک سو تزلزلپذیر شده است و از سوی دیگر توام با نقد، ارزیابی و مقایسه میباشد. طبعاً چنین ایستاری فرایند دعوت به اسلام را دشوار میسازد، هرچند در پایان برکتهایی را همراه خواهد آورد. به عنوان نمونه سبب میشود که روش دعوت مورد بازبینی و بازسازی قرار گیرد. در این نوشتار به تکنیکهای کارامدی دعوت توجه مینماییم.