تحلیل ساختاری دو روایت از یک داستان مثل

فرهنگ عامه همان چیزی است که در مجموعه‌ای از بدایع ساخت بشر وجود دارد و به طور عمومی در دسترس هست. ساخت‌گرایان، فرهنگ عامه را مظهر ساخت‌های جهانی و غیر قابل تغییر اجتماعی و ذهنی می‌بینند. از میان جلو‌های گوناگون فرهنگ عامه افسانه و اسطوره در بخش روایی آن نقش مهمی ایفا می‌کنند. مثل و تمثیل هم از جمله جلوه‌های دیگر فرهنگ عامه است که با افسانه و اسطوره درمی‌آمیزد. مقاله حاضر همراه مرور برخی نظریه‌های تحلیل ساختار به بررسی ساختار تمثیل(داستان‌های امثال) می‌پردازد و دو روایت از یک داستان‌مثل را مقایسه می‌کند. ابتدا بر اساس مکتب فنلاندی، با روش آرن-تامپسون تیپ داستان‌مثل‌ها مشخص می‌گردد. سپس با استفاده از مدل ریخت شناسی ولادیمیر پراپ بررسی می‌شود. در این بررسی در محور هم‌نشینی تعداد و نوع کارکردها مقایسه می‌شود. تعداد و نوع شخصیت‌ها در محور جانشینی مطابقت داده می‌شود. در روایت اول هر هفت شخصیت قصه‌های پریان موجود است. در روایت دوم شخصیت گسیل دارنده وجود ندارد. بررسی شخصیت‌های نمادین بخش دیگری از پژوهش است. در این بخش نمادهای عددی، انسانی، طبیعی، حیوانی و ماورایی مورد بررسی قرار می‌گیرد. یافته‌ها نشان می‌دهند که هردو داستان در یک تیپ جهانی قرار می‌گیرند. در محور هم‌نشینی تعداد کارکردها مساوی اما در نوع متفاوت‌اند. تعداد حرکت‌ها در هر دو روایت مساوی است. تفاوت در نوع شخصیت‌ها و نمادها مشهود است.