بررسی ارتباط درونمایه با صورخیال در قصاید و غزلیات جمال الدّین عبدالرزّاق اصفهانی

صورخیال ابزاری است که شاعر برای انتقال تصاویر ذهنی خود به دیگران از آن بهره می گیرد. و نقش آنها در زیبایی آفرینی اثر ادبی غیرقابل انکار است. در قصاید جمال الدّین عبدالرزّاق اصفهانی موضوعاتی چون مدح، مرثیه، شکایت، منقبت ائمه و وصف بناهایی چون مدرسه و ... وصف طبیعت به کار رفته است. در این پژوهش نشان داده شده است که چگونه درونمایه های گوناگون در قالب تصویرهای خیالی جلوه گرشده اند. بررسی قصاید جمال الدین عبدالرزاق بیانگر آن است که بین موضوعات و شیوه ی بیان آنها به صورت خیالی ، تناسب وجود دارد و با شروع قصاید می توان تصاویر آتی را حدس زد. در مدایح، ممدوح به عنوان نقطه ی مرکزی تصاویر با استفاده از عناصر طبیعت: آفتاب، خورشید، ماه و اجرام فلکی توصیف شده و در مراثی او صور خیال، در خدمت به تصویر درآوردن حزن و اندوهش نسبت به ممدوح است. در شکایت کار صور خیال بیان متاثّر بودن کل وجود او از عوامل بروز ظلم و در مناقب تصاویر ذهنی، بیانگر ارادت خالص و اعتقاد قلبی او به خاندان پیامبر می باشد.