بررسی ریشه‌های فرهنگ دینی در قالب نقش سیمرغ در شاهنامه فردوسی

چکیده یکی از مفاهیم برجسته شاهنامه فردوسی، تاثیر سیمرغ در داستان‌های آن است. سیمرغ در شاهنامه، نماینده دو بعد مثبت و منفی است که در مورد خاندان رستم، دارای استعداد فوق بشری و جنبه تقدّس دارد امّا نسبت به خاندان اسفندیار که اسفندیار، در خوان هفتم با سیمرغ روبه‌رو می‌شود، مرغی فاقد تقدّس است و این سیمرغ، جفت همان سیمرغی است که به خاندان رستم کمک می‌کند و همچنین ویژگی‌های مرغ اسطوره‌ای را به‌طور کامل ندارد و از آن به‌عنوان سیمرغ اهریمنی یادکرده‌اند این مقاله سعی دارد تا به شکل توصیفی به بررسی ریشه‌های فرهنگ دینی در قالب نقش سیمرغ در شاهنامه فردوسی بپردازد. نتایج بررسی منابع نشان داد گاهی برخی حیوانات جنبه‌های رمزی و اسطوره‌ای دارند. به‌ویژه زمانی که در داستان‌های حماسی از آن‌ها نام برده شود و سیمرغ هم از جمله حیواناتی است که در شاهنامه با دو نمود متفاوت نمایان شده است؛ سیمرغ ایزدی، بسی والاتر از سیمرغ اهریمنی بود. چنانکه جنبه ایزدی بودن این مرغ نمودار تقدّس و قدرت ماورایی طبیعی و قدرت‌های معنوی و غیبی دیگر است.