ابزارهای بیانی اندیشه ی آزادی در شعرهای نیمایی

اندیشه نیاز به آزادی و آزادی خواهی در مفهوم دموکراسی غربی، از دوران مشروطیت (1285 ش) در جامعه سیاسی، اجتماعی ایران رواج یافته است. در آن دوره تجددگرایی، اصلاح طلبی، نفی استبداد و خفقان و قانون گرایی از موضوعات مهم و تاثیرگذار در جریان شکل گیری سیر اندیشه آزادی خواهی بوده است. ادبیات فارسی معاصر نیز پس از مشروطه با دو رویکرد مهم جامعه گرایی و مردم باوری حرکت تازه ای را آغاز نمود. در دورة سلطنت پهلوی ها(1357 – 1304ش) نیز این جریان نوین با تکامل بیشتر و بهتر زبان شعر و اندیشه ای غنی تر شده از درک رسالت اجتماعی شاعران تداوم چشم نوازی پیدا کرد. در فاصلة سال های کودتای 28 مرداد 1332 تا پیروزی انقلاب اسلامی(1357) تعدادی از شاعران سبک نیمایی به وجود استبداد، خفقان و فقدان آزادی به صورت آشکار یا پنهان در اشعار خود اشاراتی داشته اند. افزون بر اوضاع سیاسی - اجتماعی دوران پهلوی، تآثیرپذیری از مکتب های سمبولیسم و اگزیستانسیالیم غرب نیز سبب چنین رویکردی شده است. در این مقاله با ارائة نمونه و تحلیل هایی شیوه های بیان اندیشة آزادی خواهی به همراه اشاره به وجود خفقان و استبداد در شکل های زبان بلاغی تشبیه، استعاره و نمادگرایی پرداخته شده است. بنابر این این بررسی می تواند در شناخت بیشتر و بهتر جامعه شناسی ادبیات فارسی و نقد اجتماعی آن قابل توجه علاقه مندان فرهنگ و شعر نیمایی باشد.