بررسی عنصر راوی یا زاویۀ دید (صنعت التفات) در شعر حافظ

غزل و خاصه غزلهای حافظ، به دلیل برخورداری از محتوای عرفانی و عشقی، جنبه های زبانی و ادبی، درون مایه های اجتماعی و اخلاقی و ... حائز اهمیت و قابل بررسی است. اما در این نوشته از نگاه دیگری که جنبۀ روایتی و داستانی است به آن پرداخته می شود. در ادب فارسی داستانهای شعری و حکایات ادبی در قالبهای مختلف و محتواهای گوناگون، بسیار است اما تطبیق غزل با این مقولۀ ادبی کمتر مورد توجه بوده است . غزل می تواند داستانی کوتاه از موضوعی خاص یا روایتی از سرگذشت کسی و بیان حالی یا گزارش خوابی و ... باشد. چنانکه حافظ با توجه به این ابداع ادبی و به مدد فضاسازی وتصویرآفرینی و خیال شاعرانه، به گونه ای خیال انگیز به روایت حوادث یا بیان حال وگزارش عواطف پرداخته و با توجه به نوع روایت، خواننده را برای درک متن و معنای آن مشارکت داده است .از آنجا که در زمینة التفات و روایت در شعر حافظ به جز مقالات « بهره‌گیری از روایتهای داستانی در غزلهای حافظ»، سخنرانی دکتر صابر امامی، «زمان، روایت، ابدیت در شعر حافظ» از علیرضا نیکویی، «مخاطب شناسی حافظ ...» از دکتر فتوحی، « شیوۀ دوم شخص در تخلصهای حافظ» از لیلا رضایی و « بازنگری معنایی در التفات...» از هما رحمانی و مواردی از این دست، مقاله ای با این نگاه، نگارش نشده است، نگارنده در این مقاله ضمن اشارۀ کوتاهی به این ابداع ادبی و داستان وارگی برخی غزلها، به بررسی این عنصر مهم داستان، یعنی زاویة دید (راوی) و انواع گوناگون آن، نحوةکاربرد و تنوع آن در غزل حافظ، که از دیدگاه ادبی با صنعت التفات نزدیکی و تا حدی برابری دارد، می پردازد.