آئین ' گره گشو' از فلات ایران تا کرانه‌های خلیج‌فارس

فرهنگ‌عامه، مجموعۀ آیین‌ها، عادات و رسوم، سنن و باورهای مردم یک جامعه و سرزمین است و هدف آن شناخت و معرفی زمینه‌های مختلف فرهنگ مردم از گذشته تا اکنون است. ارزش و اهمیت فرهنگ‌عامه به‌اندازه‌ای است که امروزه در حوزه‌های مختلف علوم انسانی ازجمله؛ جامعه‌شناسی و شاخه‌های مختلف آن، تاریخ، روان‌شناسی، ادبیات و حتی ادیان موردبررسی قرار می‌گیرد. مناطق جنوبی کشور و ازجمله بوشهر با قدمتی تاریخی، از دیرباز تاکنون، محل حضور و وجود آئین‌ها و رسوم و باورها و شاخه‌های مختلف ادب عامه بوده‌اند و از این دیدگاه از ثروتمندترین نقاط ایران به شمار می‌روند. از طرفی نیز به دلیل نزدیکی مرزی مناطق جنوب ایران با برخی کشورهای حوزۀ خلیج‌فارس و نیز به دلیل تشابه زبانی و مذهبی در برخی موارد، شاهد حضور برخی آیین‌ها و سنت‌های مشترک میان مردم این نقاط هستیم. این پژوهش با روشی توصیفی- تحلیلی و با ابزار کتابخانه‌ای به بررسی، تحلیل و معرفی آئین گره گشو به‌عنوان یکی از آئین‌ها و سنن ریشه‌دار و مشترک در میان مردم مناطق جنوب ایران و برخی کشورهای حوزۀ خلیج‌فارس با تاکید بر استان بوشهر، انجام‌شده است. در برخی موارد نیز از شیوۀ میدانی نیز استفاده‌شده است.یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که آئین گره گشو با قدمتی تاریخی و چند هزارساله، علی‌رغم تفاوت‌های جزئی در ساختار و شیوۀ اجرا، با اهداف مشترک در مناطق جنوب ایران و برخی کشورهای حوزۀ خلیج فارس برگزار می‌شود. بن‌مایه‌های مذهبی و دینی آئین‌هایی همانند گره گشو و اهداف انسانی و اخلاقی نهفته در آن‌ها می‌تواند سهمی مهم در وحدت امت اسلامی ایجاد نماید.