بررسی تطبیقی آرمان شهر ابوالفضل بیهقی با یوتوپیای تامس مور

چکیدهآرمان‌شهر، جزیره‌ای باثبات است که انسانِ گرفتارِ طوفان زمانه را به سوی خود می‌کشاند. انسان‌ها در طول اعصار، آماج رنج‌هایی بوده‌اند که حاکمان مستبد بر آنان تحمیل می‌کردند؛ حاکمانی که حکومت را جولانگاه کامرانی‌های خود ساخته‌ و رعیت را در زیر سم اسبان خودکامگی خود، له کرده‌اند. در پژوهش حاضر، محیط پیرامون مهم‌ترین عامل برانگیزانندۀ ابوالفضل بیهقی و تامس مور در ایجاد آرمان‌شهر بوده است. در ایران، به جهت قدمت آن آرمان‌شهرهای اولیه با اسطوره توام بوده‌اند. در اروپا نخستین بار افلاطون یونانی، در کتاب جمهور خود به مسئلۀ آرمان‌شهر پرداخت. قرآن و تعالیم دینی، محور اندیشه‌های بیهقی و جمهور افلاطون، محور اندیشه‌های یوتوپیایی مور را تشکیل می‌دهند. این تحقیق با روش توصیفی-تحلیلی و با هدف مقایسۀ اندیشه های آرمانی ابوالفضل بیهقی با یوتوپیایی تامس مور به دنبال تطبیق آرمان شهر این دو نویسندۀ بزرگ است. نکتۀ بارز در این بررسی، وجوه افتراق و اشتراک این دو آرمان‌شهر است که نشان می‌دهد که این دو آرمان‌شهر علی‌رغم شرقی و غربی بودن، نقاط مشترک بسیاری ازجمله در فضیلت‌های انسانی دارند. دین، مهم‌ترین فاصل بین این دو آرمان‌شهر است که زاویۀ دید آنان را تنظیم و به افکار آنان جهت می‌بخشد.