مطالعه چالش‌های آموزش مجازی دروس عملی گرافیک دانشگاهی در دوران کرونا و ارائه راهکارها با رویکرد آینده‌پژوهی

امروزه بسیاری از آموزش‌های دانشگاهی در جهان به ‌واسطه همه‌گیری کرونا، به ‌صورت مجازی درآمده است که در این میان رشته‌های مهارت‌محور، نسبت به رشته‌های نظری‌محور، با چالش بیشتری روبه‌رو بوده‌اند. این پژوهش، که به روش پیمایشی صورت پذیرفته، در نظر دارد با بررسی موانع موجود در آموزش از راه دور در دروس عملی رشته گرافیک، چالش‌های آن را شناسایی و راهکارهایی را جهت رفع آنها در آینده با رویکرد آینده‌پژوهی ارائه دهد. مهمترین پرسش‌های مدنظر این پژوهش عبارتند از: دلایل عدم موفقیت‌ در تدریس از راه دور دروس عملی گرافیک چیست؟ و چگونه می‌توان با شناخت مزایا و معایب آموزش از راه دور در رشته هنر، به راهکارهایی جهت ارتقای سیستم آموزشی دست یافت؟ بدین‌منظور نظرسنجی‌ شامل 50 سوال از 457 دانشجوی رشته گرافیک دانشگاه سوره در سه مقطع کاردانی به کارشناسی، کارشناسی و کارشناسی‌ارشد به عمل آمده و نتایج آن با نرم‌افزار spss تحلیل شده است. سپس قواعد آموزش مطلوب، بر اساس نظریه «نیل فلمینگ» و نظریه «یورام نیومن» تعریف و بر اساس آن 16 مانع اصلی در راه رسیدن به یادگیری مطلوب دروس عملی گرافیک، در آموزش از راه دور شناسایی شده است. نتایج مستخرج نشانگر آن است که نبود زیرساخت‌های دولتی چون سرعت اینترنت، قطعی برق، قیمت بالای ابزار الکترونیکی، در کنار ضعف امکانات فضاهای آموزشی آنلاین در پلتفرم‌هایی چون اسکای روم، مهمترین موانع در آموزش عملی دروس گرافیک به‌ شمار می‌آید. برای ارائه استراتژی‌های مناسب با رویکرد آینده‌پژوهی و حل این معضلات، راه‌حل‌هایی ذیل چهار بخش مالی، فرهنگی، آموزشی و تکنولوژیک دسته‌بندی و در مجموع 34 مولفه برای رفع مشکلات آموزش عملی از راه دور پیشنهاد شد که همگی نیازمند سرمایه‌گذاری دولتی و ایجاد زیرساخت‌های مناسب است.

a study on virtual education challenges of academic practical graphics courses during a the coronavirus pandemic and providing solutions with a futuristic approach

almost all university education today is done virtually due to coronavirus epidemic; in the meantime, practical-oriented disciplines have faced more challenges than theory-oriented disciplines. this study which adopts a survey method intends to identify the challenges of distance education in graphics practical courses by identifying the existing obstacles and to provide solutions in the future with the futuristic approach. to this end, two important questions are posed by the study: 1. what are the reasons for failure in distant education of graphics practical courses? 2. how can solutions for improvement of the educational system be achieved by recognizing the advantages and disadvantages of distant education in arts? accordingly, a survey consisting of 50 questions was conducted among 457 graphics students of soore university of arts in the associate, bachelor’s and master’s degrees; and the results were analyzed with spss software. then, the rules for optimal education were defined based on neil fleming and yoram neumann’s theories, and 16 main obstacles in achieving optimal learning of practical graphics lessons in distant education were identified based on these theories. the results of the study indicate that lack of governmental infrastructures such as the internet speed, power outages and high-priced electronic devices alongside with poor facilities of online educational spaces on platforms namely skyroom were the most important obstacles in the practical education of graphics courses. in order to present strategies consistent with the futuristic approach and to solve the problems, the solutions were classified into four categories: financial, cultural, educational and technological; and a total of 34 items were recommended in order for solving the problems of practical distant education, all of which require government investment and creation of proper infrastructures.