روش‌های ارزیابی کیفیت طراحی بازی‌های آموزشی دیجیتال : یک مطالعه مروری

مقدمه: استفاده از بازی‌های دیجیتال برای آموزش به‌عنوان یکی از رویکردهای آموزش جهانی قرن بیست و یکم شناخته ‌شده است. ارزیابی کیفیت از جهت توسعه راهنمای بازی‌های سالم و اثربخش بسیار حائز اهمیت می‌باشد. ازاین‌رو هدف از این مطالعه مروری بر روش‌های ارزیابی بازی‌های آموزشی دیجیتال می‌باشد.روش: یک مرور نظام‌مند، در مطالعات منتشرشده به زبان انگلیسی، دسترسی آزاد به متن کامل مقاله و بدون محدودیت زمانی، با جستجوی کلیدواژه‌ها درعنوان ، چکیده و کلیدواژه‌ ی مطالعات در پایگاه داده‌های علمی معتبر cochrane، web of science، scopus، pubmedو embase در 9 ژوئن 2021 مورد کاوش قرار گرفت. مطالعاتی که بر اساس عنوان و محتوا پاسخی احتمالی به سوال مورد تحقیق بودند، توسط دو محقق به‌صورت مستقل موردبررسی قرار گرفت. درمجموع 840 مطالعه مرتبط شناسایی شد؛ و درنهایت 11 مقاله اصلی انتخاب شدند.نتایج: به‌طورکلی در اکثر مطالعات سه نوع ارزیابی برای بازی‌های دیجیتال آموزشی باید انجام شود؛ که شامل ارزیابی یادگیری کاربران، کیفیت عناصر و ویژگی‌های بازی و منابعی که استراتژی آموزشی بر اساس آن شکل می‌گیرد. ارزیابی استراتژی‌های آموزشی به‌صورت تحلیلی(ارزیابی بازرسی توسط گروهی از متخصصان)و یا تجربی(ارزیابی توسط کاربران نهایی هنگام استفاده از استراتژی آموزشی)می‌باشد. ارزیابی عناصر و ویژگی بازی عموماً به‌صورت تک منظوره در هر مطالعه با طراحی(چک‌لیست، فرم و یا پرسشنامه)انجام شده است؛ که ازجمله شاخص‌های مهم موردبررسی این ارزیابی‌ها شامل: کاربران ازنظر سن و سطح مهارت، کاربرپسند بودن، ایجاد انگیزه، نگرش، قابلیت تعامل، قابلیت مهارت سازی، ثبات اثربخشی، اهداف روشن، قابلیت دسترسی، قابلیت استفاده مجدد، سیستم‌های پشتیبانی، جذابیت بصری، احساس لذت از بازی، نوع بازی، سازمان‌دهی محتوا و چیدمان صفحه می‌باشد؛ و ارزیابی یادگیری کاربران نهایی که عموماً تغییرات سطح آگاهی کاربران قبل و بعد از استفاده از بازی را می سنجد با استفاده از پرسشنامه، امتیاز بازی و یا سنجش مهارت عملی ارزیابی می‌شود؛ و در برخی مطالعات ارزیابی پذیرش کاربر نیز با پرسشنامه‌ ارزیابی شده است.نتیجه‌گیری: نتایج مطالعه نشان داد که سه نوع ارزیابی برای اثربخشی بازی‌های دیجیتال آموزشی موجود می‌باشد که شامل ارزیابی یادگیری کاربر، منابع استراتژی آموزشی و ویژگی‌های بازی می‌باشد. اکثر ارزیابی‌های بازی به‌صورت تک منظوره عملکرد همان بازی در نظر گرفته‌شده بود؛ و هیچ الگوی واضحی برای ارزیابی کیفیت کلی بازی‌های دیجیتال در نظر گرفته نشده بود. ازاین‌رو پیشنهاد می‌شود که مطالعات آینده به طراحی حداقل چهارچوب موردنیاز جهت ارزیابی بازی‌های دیجیتال مستقل از محتوای آموزشی بپردازند.