بررسی جنایات ناشی از انتقال بیماری های واگیردار در حقوق ایران با مطالعه موردی ویروس کرونا(کووید-19)

کرونا بیماری نوظهوری است که می توان آن را بعنوان مهم ترین واقعه قرن حاضر بشمار آورد. شیوع این بیماری ابعاد مختلف زندگی بشر را دگرگون نموده است. یکی از ابعاد پیچیده فرگیری این بیماری بعد حقوقی آن است. و در این زمینه، بعد کیفری آن از اهمیت ویژه ای برخوردار است. همه‌گیری این ویروس باعث مرگ قریب به سه میلیون نفر نفر در طی 14 ماه در سال های 1398 و 1399در جهان شده است و ضرورت دارد تا جنبه های کیفری این‌همه گیری بعنوان عاملی برای قتل انسان ها مورد بررسی قرار گیرد؛ ازجمله جنایاتی که از راه این ویروس کشنده رخ می دهد از موضوعات قابل بحث به لحاظ حقوقی است. جرایم علیه اشخاص از راه انتقال بیماری ممکن بوده و ویروس کرونا نیز از این غائله مستثنی نیست. در صورت احراز شرایط قانونی لازم، مسئولیت کیفری منتقل‌کنندگان این ویروس به دیگران در قبال جرایمی همچون قتل عمدی، شبه عمد و خطای محض مطرح می گردد. البته بیماری کووید-19 نوعاً کشنده به‌حساب نیامده و امکان محکوم کردن ناقلان این بیماری به قتل عمد با استناد به بند ب ماده 290 قانون مجازات اسلامی وجود ندارد. این بیماری اما نسبت به برخی افراد ازجمله سالمندان و بیماران زمینه ای نوعاً کشنده تلقی شده و امکان انتساب قتل عمدی، حتی بدون احراز قصد قتل، به ناقلان این بیماری به این افراد وجود دارد. جنایات مادون نفس، ازجمله شروع به قتل و موارد در حکم آن از راه انتقال ویروس کرونا با امعان نظر به حقوق جزایی ایران ممکن است. البته در صورت جنایت علیه اعضای درونی بدن مثل ریه، با انتقال ویروس کرونا، امکان قصاص وجود ندارد و این جنایت دیه و ارش را در پی خواهد داشت. در این مقاله از روش کتابخانه ای برای بحث در خصوص موارد ذکر شده استفاده شده است.