مستقل بودن شرط داوری از عقد اصلی در حقوق بین المللی ، ایران و رویه قضایی

هرگاه صحبت از شرط داوری به میان می آید بحث استقلال شرط داوری مطرح می شود منظور از استقلال شرط داوری آن است که شرط داوری از عقد اصلی پیروی نخواهد کرد و با انحلال عقد، شرط داوری منحل نمی شود و به این ترتیب به ارادۀ طرفین در راستای اینکه مرجع یادشده به اختلاف آنان رسیدگی نماید، احترام گذاشته خواهد شد. با پذیرش این نظریه دو توافق منعقد می گردد؛ توافق در خصوص قرارداد اصلی و توافق در ارجاع به داوری. در مقابل مخالفان استقلال شرط داوری بر این عقیده اند که بر اساس اصول کلی، شرط تابع عقد و جزئی از آن است و با زوال اصل، فرع نیز منحل خواهد شد به این ترتیب با اعلام بی اعتباری قرارداد اصلی، شرط داوری ضمن آن نیز منحل میشود. این توافق ممکن است به شکل یک قرارداد مستقل و با موضوع ارجاع اختلافات به داوری واقع شود یا ممکن است طرفین یک قرارداد خاص، در قالب شرطی ضمن عقدی دیگر اختلافاتی را که ممکن است در آینده در زمینة همان قرارداد پیش آید، به داوری ارجاع دهند. امروزه ارجاع اختلاف به داوری از طریق درج شرط داوری در قراردادها شیوة معمول تری نسبت به قرارداد داوری است و حتی می توان گفت در حال حاضر شرط داوری از بخشهای جدایی ناپذیر قراردادهای تجاری بین المللی است.