بررسی ماهیت عوض و معوض در حقوق ایران

عقودی که بر حسب طبیعت خود دارای دو مورد است و هریک از دو طرف، در برابر مالی که می‌دهد یا دینی که برعهده می‌گیرد، مال یا تعهد دیگری را برای خود تحصیل می‌کندمعوض می‌نامند. در عقود معوض همیشه دو تعهد متقابل وجود دارد . هر یک از دو طرف در همان حال که از دیگری طلبکار است، مدیون او نیز هست. چنانکه در اثر عقد بیع برای خریدار و فروشنده در برابر ایجاد التزام می‌شود. در عقد معوض میان دو عوض رابطه متقابل معاوضی وجود دارد. حقوق ایران شروط عوضین را به 5 قسمت تقسیم نموده که عبارتند از 1- عین بودن 2- معلوم و معین بودن 3-مالیت داشتن 4- ملک متبایعین بودن و طلق بودن 5- قدرت بر تسلیم. در عقود معوض اصل بر این است که عوضین باید متعادل باشند.یعنی هم ارزش باشند. اگر در عقد معوض پس از عقد معلوم شود که یکی از عوضین در هنگام عقد موجود نبوده عقد باطل است. اما اگر در عقد غیر معوض، بعد از عقد معلوم شود که مورد شرط وجود نداشته معامله باطل نیست. در عقود معوض مورد معامله یا عوضین باید معلوم و معین باشد.