واکاوی حقوقی تاثیر مخاصمات مسلحانه بر محیط زیست از دیدگاه حقوق بین الملل و راه های مقابله با آن

مخاصمات مسلحانه و یا جنگ‌های منطقه‌ای و بین‌المللی، فارغ از تلفات انسانی و ویرانی‌ها و بر هم زدن نظم عمومی در جهان، محیط زیست مناطق جنگ زده را نیز قربانی می‌سازد. امروزه با توجه به اینکه حقوق محیط زیست بین‌المللی بیش از پیش مورد توجه مجامع جهانی قرار گرفته است، قواعد و مقررات حفاظت از آن نیز در حوزه جلوگیری از نقض در جریان مخاصمات مسلحانه، منظم و دقیق‌تر شده است. بنابراین در این پژوهش که به روش توصیفی – تحلیلی تهیه و تنظیم شده است، مطالب پیرامون پاسخ به این پرسش اصلی بوده است که اساساً مخاصمات مسلحانه در عرصه بین‌المللی چگونه باعث ورود آسیب و نقض حقوق بین‌الملل محیط زیست می‌شود. یافته‌های پژوهش بیانگر این است که متاسفانه مخاصمات مسلحانه و جنگ‌هایی نظیر جنگ ایران و عراق، جنگ آمریکا در عراق و افغانستان، جنگ خلیج فارس و نظایر آنها، سبب نقض حقوق بین‌المللی محیط زیست از جمله دریاها، جنگل‌ها، گیاهان و حیوانات و غیره شده است، در این خصوص اسناد و مقررات بین‌المللی در راستای حفاظت از محیط زیست در زمان مخاصمات شکل گرفته است که بسیاری از آنها از طریق سازمان ملل، پروتکل منضم به کنوانسیون ژنو و برخی از اسناد منطقه‌ای است که بر اساس آنها، می‌توان بر اساس قواعد مسئولیت بین‌المللی، دولت‌های ناقض محیط زیست بین‌المللی را با ضمانت اجرا روبرو ساخت، هرچند که برخی از موانع جدی پیرامون وضع ضمانت اجرا و توجه ضعیف دولت‌ها به این ضمانت اجراهای عمدتاً غیرعملیاتی وجود دارد.