لعان و ظهار و طلاق خلع از نظر قانون مدنی و فقه اسلامی

در اسلام با توجه به روایتی از حضرت رسول اکرم(ص) اسلام حق طلاق را به دست زوج داده‌اند. برخی فقها معتقدند که مرد هر زمان بخواهد اقدام‌ به‌ طلاق زوجه‌ خود کند، ولی زوجه به طور کلی از این حق محروم است. با توجه‌ به‌ طلاق مقوله لعان که منجربه قطع رابطه زوجیت در فقه اسلام و حقوق مدنی ایران است، اما امروزه صاحب نظران می نویسند که دیده نشده است مردی نزد حاکم برود و همسرش را لعان کند. برخی دیگر اساتید حقوق، با صراحت می گویند لعان از قوانین متروک به‌ شمار می آید، ولی به‌ نظر می آید که لعان از نهادهایی است که‌ نه تنها متروک نیست بلکه نگارنده شخصا به تعدادی دعوا در این زمینه برخورد کرده که نزد دادرسی را با تاخیر روبه رو کرده است. به طور احمال باید این مورد را دنبال کرد که احکامی که دین اسلام بیان کرده هرکدام دارای فلسفه و حکمت خاص خود بوده که‌ در شریعت مقدس فلسفه‌ ی برخی از این احکام‌ بیان شده است‌. قرآن کریم راجع به فلسفه ی جعل کفاره برای اظهار می فرماید(کسانی که همسران خود را اظهار می کنند-برده ای را آزاد کنند-این دستوری است که به‌ آن‌ اندرز داده می‌شود )مراد قرآن کریم در این سخن این است که‌ موعظه و پند، تفلیظ و سخت گیری در کفاره است.‌ در این طریق مردم را از طلاق بازداشته است‌. فقهای امامیه و اهل سنت در مورد طلاق خلع مقدار فدیه را نامشخص و نامحدود داشته اند و به‌ عهده و رضایت طرفین (زوج و زوجه) موکول کرده اند. فدیه مالی است که‌ شوهر در زمان زوجیت و یا از طریق مهریه زوجه داده‌ و زوجه آن را به‌ عنوان فدیه به‌ شوهرش می بخشد. طلاق حق شوهر است و میزان فدیه به اراده‌ شوهر بستگی دارد.