آثار صحت تاهلی در وضعیت حقوقی مراعی

اصل نسبی بودن قراردادها و استثناهای آن به تفصیل بررسی شده اما عکس این اصل، یعنی نحوه تاثیر حقایق اشخاص ثالث بر اعمال و وضعیت‌های حقوقی، کمتر مورد تحلیل قرار گرفته است. قاعده این است که حقوق اشخاص ثالث، اثری بر عقد ندارد؛ اما این اصل تا زمانی برقرار است که قرارداد، حقوق اشخاص ثالث را متاثر نکرده باشد. هنگامی که یک قرارداد به حوزه حقوق اشخاص ثالث وارد می‌شود و اصل نسبی بودن قراردادها را نقض می‌کند، اجازه دخالت متقابل اشخاص ثالث در عقد نیاز صادر می‌شود. در ادبیات حقوقی ما برای توضیح چنین وضعیتی، یعنی تعیین آثار حق شخص ثالث بر اینگونه قراردادها، دو نظریه مهم ارائه شده است: استنادناپذیر و عدم نفوذ مراعی. هیچ‌یک از این دو عقد و ماهیت و آثار و تفاوت آنها به طور صریح در قوانین شناسایی نشده و دکترین حقوقی بار توضیح و تبیین آنها را بر دوش گرفته است.با تحقق قصد، عقد صحیح است به صحت تاهلی که اهلیت و شانیت برای لزوم و تحقق صحت فعلی را دارد. به طور کلی سبب یا جزء مکمل برای صحت فعلی در اجازه ثالث (وقف به ضرر دیان، نکاح با دختر برادر یا خواهر زوجه، معامله راهن راجع به عین مرهونه، معاملات مفلس و معامله به قصد فرار از دین) است. شناسایی و اعطای اعتبار به عمل حقوقی ناقصی که صحت تاهلی دارد و از آن به طرح و نقشه عقد تعبیر می شود، از دو جنبه نظری و عملی واجد آثار حقوقی و قانونی است که سعی می شود به پاره ای از این آثار پرداخته شود.