توقیفیّت اسماء و صفات الهی؛ بررسی ادلّۀ موافقان و مخالفان

از مباحث مهم علم کلام، مسئله‌ی توقیفیت اسماء و صفات الهی است. اینکه برای به کاربردن اسم و صفت برای خداوند اجازۀ شرع لازم است یا هر صفت کمالی را عقلا می‌توان بر ذات حق اطلاق ‌کرد؟ دو نظریه وجود دارد: نظریّۀ توقیف که بر عدم جواز تاکید دارد که مختار اکثریت اشاعره و امامیه است. و نظریۀ توقیفی نبودن که مختار اکثریت معتزله است. دلیل اهل توقیف، روایات دالّ بر وجود اسماء و صفات مشخّص برای خداست، در مقابل، مخالفان ضمن ردّ دلالت روایات بر حصر، به وجود اختلاف در روایات از جهت تعداد اسم مثل یکصد یا هزار و نیز اختلاف در مصادیق اسماء متمسّک شدند. گرچه ادله‌ی مخالفان توقیف قوت بیشتری دارد اما، احتیاط اقتضاء دارد که به نصوص وارده بسنده نمود.