تبیین چالش های قانونی معاونت در جرم با استناد به قانون مجازات اسلامی مصوب 1392

در ارتکاب یک جرم، اشخاص مرتکب تحت عنوان مرتکبان درجه اول یا اصلی (مباشر) و درجه دوم یا فرعی ( معاون) دسته بندی می شوند. بدین معنی که گاهی مجرم به تنهایی تحت عنوان مباشر و گاهی نیز با افراد دیگری تحت عنوان شراکت و یا معاونت، تحت تعقیب و مجازات قرار می گیرد. علی رغم اینکه معاونت یک امر تبعی و عاریه ای است و به صورت قاعده کلی مجازات معاون خفیف تر از مجازات مباشر جرم است ولی در برخی موارد استثنایی، امکان مجازات معاون جرم به نصّ صریح قانون و به صورت مستقل و حتی با عدم تحقق کامل جرمی، امکان پذیر است. علی ایحال در قانون مجازات اسلامی مصوب سال 1392 قانونگذار ضمن تبیین مصادیق معاونت در جرم، به صورت منطقی و قابل دفاع، مجازات معاونت در جرم را نیز مطرح نموده تا قضات کیفری و وکلا را از سر درگمی های ناشی از اجمال قانون و یا ابهام آن در قانون سابق رهانیده باشد. اما با این وجود مسئله معاونت در جرم با چالش های خاصی به ویژه در بحث موضوع معاونت اشخاص حقوقی در جرایم مواجه است که در این نوشتار تلاش می شود ضمن تبیین مفاهیم و احکام مرتبط با معاونت در جرم در حقوق کیفری ایران، تحولات و چالش های این موضوع نیز در قانون مجازات اسلامی 1392 مورد بحث و بررسی قرار گیرد.