مطالعه نقش و تاثیر انگیزه بر جرایم ارتکابی

یکی از مسائل همواره بحث برانگیز و چالشی در حوزه سیاست جنایی تقنینی نظام حقوقی ایران، مبحث انگیزه ارتکاب جرم است. به باور بسیاری از حقوق دانان جرم شناسان و به عنوان یک اصل در حقوق جزا، انگیزه در تحقق جرم و تعیین نوع و میزان مجازات تاثیری ندارد. اما در اصل این جمله یا بعبارتی رویکرد با هدف حقوق جزا که راسا برقراری عدالت، پیشگیری از جرم و تضمین نظم عمومی با اعمال مجازات و اجرای آنها با توجه به شخصیت واقعی هر یک از مرتکبین است، تناقض دارد. بنابراین، نمی توانیم به طور کامل به انگیزه های شخص در ارتکاب جرم بی توجه باشیم. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی است. یافته های تحقیق نشان می دهد که انگیزه در حقوق جزای ایران اصولاً تاثیری در جرم انگاری و نوع مجازات‌ها ندارد، لیکن این اصل کلی در مواردی خاص و برای اجرای هرچه بهتر عدالت، تضمین حقوق و آزادی های فردی با استثنائاتی مواجه شده است، بطوری که قانونگذار در مواردی انگیزه شخص را در ارتکاب فعل مجرمانه مستقیم و یا غیر مستقیم در احراز مجرمیت و مسئولیت کیفری دخیل دانسته است. مستقیم از این جهت که در برخی موارد خاص و استثنایی خود قانونگذار صراحتاً توجه به انگیزه و اهمیت آن را در تحقق جرم و یا تعیین مجازات، تاکید نموده است و غیرمستقیم از این جهت که امروزه قضات، علی الاصول در چارچوب قانون و به تجویز قانونگذار اختیار کافی جهت تطبیق مجازات با شخصیت مجرمین و از جمله انگیزه مرتکبین در ارتکاب جرم را دارند.