تحلیل نهاد تعویق صدور حکم در حقوق کیفری ایران

یکی از نهادهایی که از ابداعات دست اندرکاران سیستم حقوقی ایران به شمار می آید، نهاد تعویق صدور حکم است که تا پیش از قانون مجازات اسلامی، پیشینه ای در نظام عدالت کیفری ایران نداشته است. این نهاد بدان معناست که دادگاه بعد از احراز مجرمیت شخص، اقدام به صدور حکم نمی نماید؛ بلکه مدتی صدور حکم را به تعویق می اندازد تا زمانی مشخص به مجرم داده شود تا به اصلاح رفتار خویش بپردازد. بعد از گذشت این زمان، دادگاه اختیار دارد که حکم محکومیت صادر کند یا صدورحکم محکومیت را برای همیشه منتفی سازد. در تعویق صدور حکم تمام مراحل رسیدی کیفری طی می شود اما در جهت جلوگیری از ایجاد سابقه کیفری و فردی کردن مجازات و نیز بهره جویی از ابزارهای تفرید قضایی مجازاتها، مقام قضایی صدور حکم را به تعویق می اندازد. فلسفه وجودی نهاد تعویق صدور حکم نیز چنین اقتضا دارد که در جرایم غیرمهم چنانچه بتوان از راههایی نظیر تاخیر در صدور حکم به نتیجه مطلوب رسید، بدون این که برچسب مجرمیت بر پیشانی فرد زده شود، بهتر است که همین راه برگزیده شود. نویسنده نوشتار حاضر بعد از ارائه تاریخچه مختصر از نهاد تعویق صدور حکم، به بیان ماهیت و مبانی این نهاد پرداخته و از این رهگذر بررسی نهاد تعویق صدور حکم در حقوق کیفری ایران را مورد تحقیق و کنکاش قرار داده است.