بررسی ذکر در نهج البلاغه و بازتاب آن در مثنوی معنوی

ذکر در لغت به معنای یاد کردن است اما در عرفان اسلامی در مفاهیم ژرف تری به کار برده شده است. حضرت علی (ع) که خود قطب عالم عرفان هستند، ذکر را در مفاهیمی چون عنصری زداینده ی پاکی ها، پناه و انیس آدمی، مایه ی تربیت دل و تبدیل مزاج روحانی به کار برده اند و آن را وسیله ی روشنی، شنوایی و بینایی دل می دانند و از نظر بلند ایشان، هنگامی که فرد با ذکر تجلی می یابد، دارای الهام می شود و به مقامی می رسد که خداوند با او سخن می گوید و از رازهای نهان آگاه می شود. به بیانی دیگر فرد بدین وسیله به بالاترین درجه ی عرفان، یعنی شهود باطنی می رسد. با نگاهی کلی به آثار مولانا، چنین بر می آیدکه اندیشه های حضرت امیر (ع) در شکل گیری تفکر او نقش پررنگی داشته است. در این مقاله تلاش نگارنده بر آن است تا بازتاب نگاه حضرت علی (ع) به ذکر را در اندیشه ی مولانا بررسی کند.